Choroby zakaźne

Najszybszy zabójca spośród bakterii otoczkowych
Dlaczego nie wolno ignorować gorączki z wybroczynami na skórze

dr n. med. Martyna Biała

Katedra Chorób Zakaźnych, Chorób Wątroby i Nabytych Niedoborów Odpornościowych, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu

Adres do korespondencji:

dr n. med. Martyna Biała

Katedra Chorób Zakaźnych, Chorób Wątroby i Nabytych Niedoborów Odpornościowych, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

ul. Koszarowa 5, 51-149 Wrocław

e-mail: biala.martyna@interia.pl

  • Inwazyjna choroba meningokokowa (IChM) jest ciężkim, szybko postępującym zakażeniem charakteryzującym się wysokim wskaźnikiem śmiertelności. W niniejszym artykule przedstawiono przypadek 21-letniego mężczyzny z inwazyjną chorobą meningokokową. Omówiono zasady postępowania, diagnostykę, leczenie oraz profilaktykę zakażeń wywołanych przez Neisseria meningitidis

Opis przypadku

Mężczyzna, lat 21, został przywieziony karetką pogotowia na szpitalny oddział ratunkowy (SOR) po tym, jak zespół ratownictwa medycznego (ZRM) zastał go w stanie splątania, z widocznymi wybroczynami na skórze kończyn górnych i dolnych oraz pojedynczymi zmianami na skórze tułowia. Ciśnienie tętnicze krwi (BP – blood pressure) wynosiło 100/60 mmHg, temperatura ciała 39°C, tętno 115/min, częstość oddechów 16/min, glikemia 88 mg/dl, saturacja krwi tętniczej 95%, w Glasgow Coma Scale (GCS) chory otrzymał 13 pkt. Zaobserwowano sztywność karku, pozostałe objawy oponowe były ujemne, źrenice niepowiększone, reagujące na światło. Na podstawie informacji przekazanych przez rodzinę pacjenta ustalono, że mężczyzna zaczął się źle czuć dzień wcześniej, po powrocie z wykładów akademickich. Skarżył się na ból głowy, gorączkę i uczucie zmęczenia. Przyjął leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, które miał w domowej apteczce, ale nie zaobserwował poprawy. W wywiadzie ustalono ponadto, że mężczyzna nie chorował przewlekle, nie przyjmował na stałe żadnych leków ani suplementów, w dzieciństwie był szczepiony zgodnie z obowiązującym w Polsce kalendarzem szczepień. Nie przyjmował żadnych dodatkowych zalecanych szczepień ochronnych.

W ciągu kilku następnych godzin rodzice pacjenta zauważyli drobną wysypkę na jego skórze w obrębie kończyn dolnych, która miała charakter czerwonych punktowych zmian. Ojciec zawiózł go do najbliższej placówki nocnej i świątecznej pomocy lekarskiej (NiŚPL). Podczas wizyty lekarz zbadał chorego i wg relacji przekazanej przez rodzinę stwierdził, że nie ma wskazań do hospitalizacji, ponieważ objawy oponowe są ujemne, w ramach GCS pacjent otrzymał 15 na 15 pkt, a drobna wysypka na kończynach dolnych prawdopodobnie związana jest z alergią. Lekarz NiŚPL zalecił choremu nawadnianie, przyjmowanie leków przeciwgorączkowych i przeciwbólowych, odpoczynek w domu, a w razie nieustępowania objawów lub pogorszenia stanu zdrowia natychmiastowy kontakt z placówką zdrowia.

Następnego dnia rano chory był splątany. Gorączka nie ustępowała, a zmiany na skórze powiększyły się i stały ciemniejsze (fioletowe), rozprzestrzeniając się na tułów oraz kończyny górne. Rodzice chorego wezwali pogotowie ratunkowe. Podejrzewając i...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Patogeneza inwazyjnej choroby meningokokowej

Zakażenia meningokokowe wywoływane są przez bakterie – dwoinki zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, zwane również meningokokami (N. meningitidis). Wyróżnia się 12 grup serologicznych N. [...]

Obraz kliniczny zakażeń wywołanych przez Neisseria meningitidis

Rozpoznanie choroby w początkowej fazie infekcji bywa trudne, ponieważ objawy kliniczne są podobne do tych występujących w powszechnych, sezonowych infekcjach. W [...]

Jak do tego doszło?

W opisanym przypadku u chorego wystąpiły objawy zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i sepsy wywołanej przez N. meningitidis. Pojawienie się plamistej wysypki o charakterze [...]

Diagnostyka

Zakażenie wywołane przez N. meningitidis można potwierdzić na podstawie dodatniego wyniku posiewu lub badania łańcuchowej reakcji polimerazy (PCR – polymerase chain [...]

Leczenie przeciwdrobnoustrojowe zakażeń wywołanych przez Neisseria meningitidis

Wczesne rozpoznanie i wdrożenie antybiotykoterapii ma kluczowe znaczenie dla poprawy rokowania pacjenta. Należy tak szybko jak to możliwe (nie później niż [...]

Profilaktyka poekspozycyjna

Wszystkie osoby z bliskiego kontaktu z pacjentem z inwazyjną chorobą meningokowową powinny zostać objęte chemioprofilaktyką, niezależnie od statusu szczepienia, ponieważ są [...]

Zapobieganie występowaniu zakażeń wywołanych przez Neisseria meningitidis

Kluczową rolę w zapobieganiu IChM odgrywają szczepienia ochronne. Wyróżnia się szczepionki4:

Podsumowanie

Inwazyjna choroba meningokokowa wciąż stanowi wyzwanie diagnostyczne. Wczesne objawy mogą być niespecyficzne i przypominać inne infekcję, co opóźnia rozpoznanie oraz wdrożenie [...]

Do góry