Nefrologia

Samotny ojciec i nawrotowe zakażenia krwi związane z cewnikiem dializacyjnym
Od zdarzenia do zmiany praktyki i postawy chorego

dr n. med. Marta Serwańska-Świętek1,2

dr hab. n. med. Szymon Brzósko1,3

1DaVita Polska

2Klinika Transplantologii, Immunologii, Nefrologii i Chorób Wewnętrznych, Szpital Kliniczny Dzieciątka Jezus, Uniwersyteckie Centrum Kliniczne, Warszawski Uniwersytet Medyczny

3I Klinika Nefrologii i Transplantologii z Ośrodkiem Dializ, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

Adres do korespondencji:

dr n. med. Marta Serwańska-Świętek

DaVita Sp. z o.o.

ul. Legnicka 48, bud. F, 54-202 Wrocław

e-mail: marta.serwanska-swietek@davita.com

  • Przypadek nawrotowych zakażeń krwi związanych z cewnikiem dializacyjnym (CVC – central venous catheter) pokazuje, że właściwie przeprowadzona analiza zdarzenia niepożądanego może stać się impulsem do doskonalenia praktyki klinicznej, wzmocnienia komunikacji z pacjentem, budowania kultury bezpieczeństwa oraz trwałej poprawy jakości opieki

Zakażenia związane z dostępem naczyniowym stanowią poważne powikłania schyłkowej niewydolności nerek (ESKD – end-stage kidney disease) u pacjentów leczonych nerkozastępczo metodą hemodializ. Ryzyko jest szczególnie wysokie u tych, u których dostęp naczyniowy jest osiągnięty przez tunelizowany cewnik dializacyjny, zwłaszcza gdy używa się go przez długi czas lub umieszcza w żyle udowej (trudna aseptyka).

Zgłaszanie i analiza zdarzeń niepożądanych w stacjach dializ odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu chorym bezpieczeństwa oraz podnoszeniu jakości opieki klinicznej. Systematyczne monitorowanie skutków związanych z zakażeniami umożliwia śledzenie trendów epidemiologicznych, identyfikację czynników ryzyka oraz wdrażanie skutecznych strategii zapobiegawczych1. Analiza zgromadzonych danych pozwala na wyciąganie wniosków, które mają później wpływ na poprawę standardów postępowania i procedur klinicznych, na wdrożenie skutecznych programów edukacyjnych oraz zwiększenie świadomości zespołów klinicznych w zakresie profilaktyki, co w efekcie przekłada się na ograniczenie częstości powikłań. Dzięki temu jest możliwe nie tylko zwiększenie kompetencji personelu, lecz także aktywne zaangażowanie pacjentów w proces leczenia. Wszystkie te działania służą zapewnieniu najwyższych standardów opieki medycznej2,3. Prowadzenie systemu raportowania zdarzeń niepożądanych w stacjach dializ przynosi korzyści, które podsumowano w tabeli 1.

Wystąpienie sepsy odcewnikowej u pacjenta hemodializowanego z CVC stanowi sygnał alarmowy, który umożliwia wdrożenie działań naprawczych oraz poprawę jakości opieki w ośrodku dializ. Istotnym elementem jest szczegółowa analiza jego przebiegu, identyfikacja czynników ryzyka, potencjalnych nieprawidłowości w postępowaniu oraz ocena zgodności praktyk klinicznych z obowiązującymi procedurami. Należy poddać weryfikacji protokoły pielęgnacyjne i aseptyczne oraz ścieżki diagnostyczne i terapeutyczne. Jeżeli analiza incydentu wskazuje na nieprawidłowości w praktyce klinicznej, konieczne jest przeprowadzenie szkoleń personelu, przypomnienie zasad prawidłowego postępowania z CVC, techniki aseptycznej i monitorowania objawów zakażenia. Z perspektywy długoterminowej ważne są edukacja i szczególny nadzór nad grupą wszystkich chorych z CVC. Każdy przypadek CRBSI powinien być impulsem do rewizji strategii dostępu naczyniowego w stacji dializ – zwiększenie odsetka przetoki tętniczo-żylnej (AVF – arterio-venous fistula) jako preferowanego typu dostępu naczyniowego pozostaje najskuteczniejszą metodą zmniejszania ryzyka infekcji w ośrodku4.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Rozpoznanie

U mężczyzny rozpoznano kolejny epizod zakażenia krwi związanego z cewnikiem.

Analiza przyczyn źródłowych

Pomimo odpowiedniego przestrzegania standardów postępowania przez personel oraz braku czynników ryzyka wynikających ze stanu klinicznego opisanego w niniejszym artykule pacjenta istotnymi [...]

Jak do tego doszło?

Przeprowadzona w ośrodku, w którym był leczony nasz pacjent, analiza „5 × why” ujawniła, że u podstaw zakażenia leży nie tylko [...]

Działania naprawcze i zapobiegawcze

Kompleksowe działania i zintegrowane podejście – edukacyjne, organizacyjne i kliniczne – mogą skutecznie ograniczyć częstość podobnych zdarzeń niepożądanych i zapobiec ich [...]

Jakie były dalsze losy pacjenta?

Dalsze postępowanie kliniczne przebiegało zgodnie z aktualnymi wytycznymi. Z obu próbek krwi oraz materiału ropnego uzyskano dodatni posiew w kierunku S. [...]

Zalecane postępowania w przypadku wystąpienia zakażenia krwi związanego z cewnikiem

Tunelizowane cewniki dializacyjne są stosowane przede wszystkim jako tymczasowy dostęp naczyniowy do dializ w okresie gojenia i dojrzewania przetoki tętniczo-żylnej. Mogą [...]

Podsumowanie

Wystąpienie zakażenia krwi związanego z cewnikiem jest wyzwaniem klinicznym, ale też szansą na wzmocnienie opieki dzięki analizie przyczyn, poprawie procedur oraz [...]

Do góry