Nefrologia
Samotny ojciec i nawrotowe zakażenia krwi związane z cewnikiem dializacyjnym
Od zdarzenia do zmiany praktyki i postawy chorego
dr n. med. Marta Serwańska-Świętek1,2
dr hab. n. med. Szymon Brzósko1,3
- Przypadek nawrotowych zakażeń krwi związanych z cewnikiem dializacyjnym (CVC – central venous catheter) pokazuje, że właściwie przeprowadzona analiza zdarzenia niepożądanego może stać się impulsem do doskonalenia praktyki klinicznej, wzmocnienia komunikacji z pacjentem, budowania kultury bezpieczeństwa oraz trwałej poprawy jakości opieki
Zakażenia związane z dostępem naczyniowym stanowią poważne powikłania schyłkowej niewydolności nerek (ESKD – end-stage kidney disease) u pacjentów leczonych nerkozastępczo metodą hemodializ. Ryzyko jest szczególnie wysokie u tych, u których dostęp naczyniowy jest osiągnięty przez tunelizowany cewnik dializacyjny, zwłaszcza gdy używa się go przez długi czas lub umieszcza w żyle udowej (trudna aseptyka).
Zgłaszanie i analiza zdarzeń niepożądanych w stacjach dializ odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu chorym bezpieczeństwa oraz podnoszeniu jakości opieki klinicznej. Systematyczne monitorowanie skutków związanych z zakażeniami umożliwia śledzenie trendów epidemiologicznych, identyfikację czynników ryzyka oraz wdrażanie skutecznych strategii zapobiegawczych1. Analiza zgromadzonych danych pozwala na wyciąganie wniosków, które mają później wpływ na poprawę standardów postępowania i procedur klinicznych, na wdrożenie skutecznych programów edukacyjnych oraz zwiększenie świadomości zespołów klinicznych w zakresie profilaktyki, co w efekcie przekłada się na ograniczenie częstości powikłań. Dzięki temu jest możliwe nie tylko zwiększenie kompetencji personelu, lecz także aktywne zaangażowanie pacjentów w proces leczenia. Wszystkie te działania służą zapewnieniu najwyższych standardów opieki medycznej2,3. Prowadzenie systemu raportowania zdarzeń niepożądanych w stacjach dializ przynosi korzyści, które podsumowano w tabeli 1.
Wystąpienie sepsy odcewnikowej u pacjenta hemodializowanego z CVC stanowi sygnał alarmowy, który umożliwia wdrożenie działań naprawczych oraz poprawę jakości opieki w ośrodku dializ. Istotnym elementem jest szczegółowa analiza jego przebiegu, identyfikacja czynników ryzyka, potencjalnych nieprawidłowości w postępowaniu oraz ocena zgodności praktyk klinicznych z obowiązującymi procedurami. Należy poddać weryfikacji protokoły pielęgnacyjne i aseptyczne oraz ścieżki diagnostyczne i terapeutyczne. Jeżeli analiza incydentu wskazuje na nieprawidłowości w praktyce klinicznej, konieczne jest przeprowadzenie szkoleń personelu, przypomnienie zasad prawidłowego postępowania z CVC, techniki aseptycznej i monitorowania objawów zakażenia. Z perspektywy długoterminowej ważne są edukacja i szczególny nadzór nad grupą wszystkich chorych z CVC. Każdy przypadek CRBSI powinien być impulsem do rewizji strategii dostępu naczyniowego w stacji dializ – zwiększenie odsetka przetoki tętniczo-żylnej (AVF – arterio-venous fistula) jako preferowanego typu dostępu naczyniowego pozostaje najskuteczniejszą metodą zmniejszania ryzyka infekcji w ośrodku4.