BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Prawo z zębem
Kiedy pacjent wie lepiej
Lek. dent. Aleksandra Busch
Podstawowym obowiązkiem lekarza jest działanie zgodnie z wiedzą medyczną
Przygotowanie jamy ustnej do leczenia protetycznego można podzielić na: zachowawcze, chirurgiczne, periodontologiczne, ortodontyczne i protetyczne. Ten etap terapii ma na celu stworzenie sytuacji, w której wykonana proteza, stała czy ruchoma, będzie mogła być optymalnie użytkowana przez pacjenta, nie wpływając szkodliwie na układ stomatognatyczny.
Opis przypadku
Mężczyzna lat 67 zgłosił się do gabinetu stomatologicznego w celu wymiany protez zębowych. W badaniu klinicznym stwierdzono bezzębie w szczęce przy jednoczesnej obecności zębów 33, 34, 44 i 45 w obrębie żuchwy. Zaplanowano wykonanie całkowitej protezy osiadającej górnej oraz protezy częściowej osiadającej dolnej. Przedstawiono pacjentowi plan leczenia.
Ząb 34 znajdujący się pod nieszczelną koroną protetyczną, po wykonaniu zdjęcia RTG, zakwalifikowano do ponownego leczenia endodontycznego i do ponownej odbudowy protetycznej w postaci wkładu koronowo-korzeniowego i korony porcelanowej. Ząb 33 natomiast poddano leczeniu zachowawczemu i zaopatrzono wypełnieniem światłoutwardzalnym z materiału złożonego.
Pacjent został poinformowany o tym, że przed przystąpieniem do wykonania protez zębowych musi poddać się zabiegowi chirurgicznemu, ponieważ na dziąśle w okolicy zęba 33 po stronie mezjalnej widoczna jest zmiana rozrostowa (ryc. 1).
Pacjent nie wyraził zgody na leczenie chirurgiczne i nalegał, aby wykonać protezy bez usuwania zmiany. Lekarz jednak odmówił, tłumacząc, że nie ma możliwości poprawnego wykonania protezy bez prawidłowego odwzorowania podłoża protetycznego, w czym przeszkadzała obecność zmiany dziąsłowej. Dodatkowo pacjent został poinformowany o tym, że jeżeli nawet na bazie takiego podłoża protetycznego zostałaby wykonana praca protetyczna, to na skutek osiadania protez zmiana ta byłaby narażona na przewlekłe drażnienie mechaniczne podczas użytkowania protez, co mogłoby w konsekwencji przyczynić się nawet do transformacji nowotworowej.
Pacjent, dowiedziawszy się o wszelkich zagrożeniach wynikających z zaniechania leczenia chirurgicznego, miał czas na podjęcie decyzji co do dalszego postępowania. Po tygodniu zgłosił się do gabinetu stomatologicznego, gdzie za jego zgodą został wykonany zabieg chirurgiczny (ryc. 2).
Wynik badania histopatologicznego: epulis fibrosa, excisio completa. Po całkowitym wygojeniu tkanek miękkich pobrano wyciski i wykonano wcześniej zaplanowane protezy zębowe.
Omówienie
Wyżej opisany przypadek chirurgicznego przygotowania pacjenta do stworzenia odpowiedniego podłoża protetycznego polegał na usunięciu tkanek utrudniających i uniemożliwiających leczenie protetyczne, powstałych z powodu procesów patologicznych toczących się w jamie ustnej. Nadziąślaki włókniste mają podłoże urazowo-zapalne. Mogą występować w każdym wieku. Najczęściej pojawiają się w czwartej-szóstej dekadzie życia. To elastyczno-twarde guzki barwy bladoróżowej, mające szeroką szypułę. Rosną bezboleśnie, bardzo powoli, raczej nie przekraczają 1 centymetra. Leczenie polega na chirurgicznym usunięciu zmiany i poddaniu jej badaniu histopatologicznemu, przy czym nawroty zmian występują rzadko.
Komentarz
Dr n. praw. Radosław Tymiński,
radca prawny, www.prawalekarza.pl
Coraz częściej pacjenci wiedzą lepiej. Mają swoje przekonania i twardo obstają przy własnym zdaniu. W przypadku, gdy pacjent oczekuje wykonania pewnych zabiegów medycznych (stomatologicznych, chirurgicznych itd.) w sposób niezgodny z wiedzą medyczną, a więc np. bez odpowiedniego zdiagnozowania czy przygotowania jamy ustnej, pojawia się często pokusa, żeby poinformować go o ryzyku takiego postępowania i… zrobić tak, jak chce pacjent.
Nie można jednak tak postępować, gdyż w przypadku wystąpienia powikłań nieprawidłowego leczenia, w sądzie argument o świadomej zgodzie pacjenta nie wystarczy. Należy bowiem pamiętać, że podstawowym obowiązkiem lekarza jest działanie zgodnie z wiedzą medyczną (art. 4 Ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty). Oznacza to, że nawet żądanie świadomego możliwych konsekwencji pacjenta nie zwalania lekarza dentysty z obowiązku wykonywania zawodu zgodnie z wiedzą medyczną. W takich sytuacjach można albo przekonywać pacjenta do właściwego postępowania, albo odmówić mu leczenia na podstawie art. 38 ust. 1 Ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty i odnotować w dokumentacji medycznej fakt odmowy oraz jej uzasadnienie.