Dokanałowe opatrunki tymczasowe na bazie wodorotlenku wapnia, jodoformu i chloroheksydyny – porównanie skuteczności, łatwości użycia i problemów usuwania z kanałów korzeniowych.

W związku z narastającą antybiotykoopornością bakterii zalecane jest ograniczanie stosowania antybiotyków. Infekcja w obrębie systemu endodontycznego przyjmuje postać biofilmu o zróżnicowanym udziale poszczególnych patogenów w zależności od sytuacji wyjściowej. W przypadku zgorzeli dominują Streptococcus spp., Peptostreptococcus spp., Porphyromonas spp., Treponema spp., Fusobacterium spp., Bacterioides spp., Actinomyces spp. W zębach z przewlekłym zapaleniem tkanek okołowierzchołkowych dodatkowo stwierdza się obecność Enterococcus faecalis, Staphylococcus aureus, Pseudomonas spp. oraz drożdżaki Candida albicans. Antybiotyki powszechnie stosowane w stomatologii nie są skuteczne na wszystkie bakterie i nie wykazują aktywności względem grzybów. Biorąc pod uwagę dywersję klonalną i dryf genetyczny w biofilmie mieszanym, należy stwierdzić, że długotrwała dokanałowa antybiotykoterapia może prowadzić do rozwoju opornego szczepu lub infekcji grzybiczej. Alternatywą jest stosowanie antyseptycznych dokanałowych opatrunków tymczasowych na bazie wodorotlenku wapnia, jodoformu lub chloroheksydyny, które nie wykazują specyficzności spektrum jak antybiotyki. Jak się jednak okazuje, nie są w pełni skuteczne wobec wszystkich patogenów endodontycznych i biofilmu.

Opatrunki dokanałowe z wodorotlenkiem wapnia

Wodorotlenek wapnia jest używany w endodoncji od lat 30. XX wieku. Początkowo stosowano pasty powstałe przez zmieszanie czystego wodorotlenku z wodą. Szybka resorpcja i dyfuzja materiału skłoniły do opracowania bardziej złożonych preparatów. Dodatki wpływają na konsystencję, dłuższy czas resorpcji/dyfuzji jonów oraz na kontrastowość na zdjęciach rentgenowskich. Przez kolejne dekady modyfikowano skład past i dzisiaj możemy wyróżnić trzy typy preparatów na bazie czystego wodorotlenku wapnia. Podział jest umowny i dotyczy nośnika, a nie samej substancji aktywnej. Dostępne są również preparaty zawierające mieszaninę wodorotlenku wapnia z innymi substancjami antyseptycznymi, które zostaną dalej opisane.

Pasty możemy podzielić na:

• wodne,
• lepkie,
• oleiste.
  
  

Podłoże ma bardzo duży wpływ na skuteczność preparatu – moduluje wydzielanie jonów i resorpcję materiału. Należy również wspomnieć, że nośnik dzięki lepkości wpływa także na penetrację pasty w zachyłki i nieregularności systemu endodontycznego.