Opis przypadku
Zachowawcze leczenie zmian okołowierzchołkowych
Lek. dent. Tomasz Olek
Sukces zastosowanej terapii ocenia się na przestrzeni czasu, a rokowanie często bywa niepewne pomimo poprawnego wykonania wszystkich procedur
Leczenie endodontyczne zębów jest trudnym i czasochłonnym zajęciem, które wymaga odpowiednich narzędzi i urządzeń. Nie zawsze jest doceniane nie tylko przez pacjentów, ale także przez innych stomatologów, którzy rozwiązanie trudnych przypadków klinicznych widzą za pomocą ekstrakcji, a następnie odtworzenia funkcji żucia za pomocą implantów lub mostów, zapominając przy tym, że najlepszym implantem jest prawidłowo przeleczony korzeń własnego zęba, a każda preparacja pod most protetyczny wiąże się z destrukcją tkanek twardych zębów filarowych.
Obserwowany w ostatnich latach postęp w tej dziedzinie stomatologii umożliwił zachowanie zębów, które do tej pory były kwalifikowane do ekstrakcji. Obecnie skuteczność prawidłowo przeprowadzonego leczenia endodontycznego określa się na poziomie 92-98 proc.[1-4] Przyczyną rozbieżności jest brak jednoznacznych kryteriów powodzenia leczenia oraz indywidualne zdolności lekarzy w aspekcie interpretacji obrazów radiologicznych. Nawet ten sam stomatolog może po pewnym czasie zmienić swoją opinię na temat tego, co widzi na obrazie radiologicznym.[5]
Wśród czynników mających wpływ na wynik podjętego procesu terapeutycznego wyróżnia się:
- obecność stanu zapalnego w obrębie tkanek okołowierzchołkowych,
- zasięg zmian okołowierzchołkowych,
- zakres i jakość trójwymiarowej obturacji kanału korzeniowego,
- obecność perforacji i złamanych narzędzi,
- odpowiedź osteolityczną pacjenta, która nie jest wprost skorelowana ze stopniem zainfekowania kanału korzeniowego przez bakterie,
- jakość wykonanej odbudowy części koronowej.
Zmiany okołowierzchołkowe najczęściej rozwijają się w następstwie chorób miazgi, które w zdecydowanej większości przypadków spowodowane są zakażeniami bakteryjnymi. Najczęściej do wykrycia zmian okołowierzchołkowych dochodzi przypadkowo podczas wykonywania diagnostyki radiologicznej.
Zmiany okołowierzchołkowe to pojęcie bardzo ogólne, obejmujące ziarniniaki, ropnie oraz torbiele.[6] Należy pamiętać, że na podstawie obrazu radiologicznego niemożliwe jest odróżnienie tych zmian od siebie i dokonanie trafnej oceny ze stuprocentową pewnością.[7,8] Jedynym miarodajnym badaniem jest badanie histopatologiczne. Zdarzają się przypadki, że zmiana o charakterze torbieli zawiera nabłonek wykazujący cechy nowotworzenia. W diagnostyce pomocne może okazać się wykorzystanie skanu 3D uzyskanego za pomocą tomografii wolumetrycznej, która daje możliwość dokładnej oceny występowania zmian oraz oszacowania ich rozległości, a także stopnia zaawansowania.