Prezentujemy wstępne doniesienie z badań dotyczących stanu uzębienia, nawyków higienicznych i żywieniowych małych pacjentów onkologicznych

Bakteriemia występująca po szczotkowaniu zębów jest szczególnie niebezpieczna u pacjentów z obniżoną odpornością, w tym leczonych cytostatykami w związku z rozpoznaną chorobą nowotworową. Problem dotyka szczególnie pediatrycznych pacjentów onkologicznych, u których nierzadko funkcjonuje próchnica zębów i nieukształtowane nawyki higieniczne. Brak właściwej dbałości o dobry stan higieny jamy ustnej podczas chemioterapii zwiększa ryzyko zakażenia, w tym zapalenia błony śluzowej jamy ustnej, a także infekcji uogólnionej. Niewystarczająca higiena jamy ustnej predysponuje do rozwoju próchnicy, która z kolei zwiększa również ryzyko zakażeń. Te zaś u pacjentów poddawanych terapii przeciwnowotworowej stanowią zagrożenie życia z powodu deficytów immunologicznych będących niepożądanym działaniem tego typu leczenia. Ryzyko zakażenia wzrasta w przypadku polekowej neutropenii, kiedy liczba granulocytów jest poniżej 0,5 K/μl. Dlatego konieczne są działania ograniczające ryzyko infekcji w obrębie jamy ustnej tej grupy dzieci, co w efekcie może się przełożyć na wyniki leczenia chorób nowotworowych i poprawę jakości ich życia.

Materiał i metody

U dzieci leczonych na Oddziale Onkologii, Hematologii i Chemioterapii Górnośląskiego Centrum Zdrowia Dziecka w Katowicach przeprowadzono badania stomatologiczne. Objęto nimi 41 dzieci: 27 chłopców (65,85 proc.) oraz 14 dziewcząt (34,15 proc.) w wieku od 3 lat i 2 miesięcy do 17 lat i 11 miesięcy. Rodzice wyrazili pisemną zgodę na udział dziecka w badaniu po zapoznaniu się z założeniami i celem projektu.

W karcie badanego odnotowano następujące dane:

• imię i nazwisko,
• wiek w dniu badania oraz wiek w momencie rozpoznania choroby nowotworowej,
• rozpoznanie onkologiczne,
• nazwę przyjmowanych aktualnie leków,
• któremu z kolei cyklowi chemioterapii poddane jest dziecko,
• czy była stosowana radioterapia, w jakim obszarze,
• aktualne wyniki badań laboratoryjnych krwi, w tym morfologia z rozmazem i CRP.

W krótkiej ankiecie pytano o nawyki żywieniowe i higienizacyjne:

• rodzaj i konsystencję przyjmowanych pokarmów i napojów,
• czy występuje zwyczaj karmienia nocnego,
• ile razy dziennie dziecko szczotkuje zęby,
• czy używa pasty z fluorem adekwatnej do wieku,
• czy stosuje dodatkowe środki utrzymania higieny jamy ustnej, tzn. nitkę dentystyczną, szczoteczki międzyzębowe, płukanki itp.,
• czy u badanego wykonywane są zabiegi profesjonalnej profilaktyki przeciwpróchnicowej.