Przedstawiamy najpopularniejsze wśród pacjentów sposoby radzenia sobie z dolegliwościami wywodzące się spoza głównego nurtu medycyny

W literaturze fachowej nadal brak jest jednolitej i powszechnie przyjętej definicji medycyny alternatywnej i komplementarnej (complementary alternative medicine – CAM). Zakres CAM jest bardzo szeroki i wciąż się zmienia – dochodzą „nowe” praktyki, a stare są włączane do obszaru medycyny konwencjonalnej, jak np. akupunktura. Termin „medycyna komplementarna” odnosi się do wybranych praktyk medycyny alternatywnej, które są stosowane łącznie z medycyną konwencjonalną lub jako jej uzupełnienie, natomiast termin „medycyna alternatywna” odnosi się do metod medycyny alternatywnej stosowanych zamiast metod medycyny konwencjonalnej.[1] Obecnie bardziej popularne wśród pacjentów jest postępowanie komplementarne.

Techniki CAM

Według National Center for Complementary and Alternative Medicine (NCCAM) techniki CAM można ogólnie podzielić na dwie grupy – stosowanie produktów naturalnych oraz terapie umysł-ciało.

• Produkty naturalne to zioła, witaminy, minerały oraz probiotyki, które są łatwo dostępne dla pacjentów i sprzedawane zwykle jako suplementy diety. Według opracowania NHIS (National Health Interview Survey) do najczęściej stosowanych produktów wśród dorosłych i dzieci należą oleje zawierające kwasy tłuszczowe omega-3. Niektóre z produktów naturalnych oceniano w badaniach kontrolowanych z użyciem placebo na dużych grupach pacjentów, jednakże badania te nie wykazały oczekiwanych efektów. Nadal są prowadzone badania dotyczące skuteczności, bezpieczeństwa oraz możliwych interakcji z lekami oraz innymi produktami naturalnymi.[2]
• Do terapii umysł-ciało zaliczamy akupunkturę, masaż, medytację, terapię ruchem, relaksację, chiropraktykę, zooterapię, tai-chi, jogę oraz hipnoterapię. Jak dotychczas najwięcej badań prowadzono z zastosowaniem akupunktury, jogi, chiropraktyki i medytacji, a niektóre z tych technik mogą być skuteczne m.in. w leczeniu zespołów bólowych.[2]

Do innych terapii CAM można zaliczyć medycynę ajurwedyjską, tradycyjną medycynę chińską, homeopatię, naturopatię.[2]

Coraz częstsze i szersze stosowanie technik CAM w różnorodnych zespołach bólowych wymaga jednak wiarygodnych danych z badań klinicznych dotyczących bezpieczeństwa i skuteczności tych metod. Niestety ze względu na różnorodność tych technik, stosowa...

W dostępnej literaturze niewiele jest danych o zastosowaniu technik CAM w leczeniu bólu przewlekłego w obrębie jamy ustnej i twarzy. Stosunkowo najwięcej publikacji dotyczy pacjentów z dysfunkcją stawów skroniowo-żuchwowych (temporomandibular diso...