Pomimo że literatura naukowa na temat lekozależnego rozrostu dziąseł jest obszerna, patomechanizm choroby nie został do tej pory poznany

Lekozależny przerost dziąseł (ang. drug-induced gingival overgrowth – DIGO) powstaje jako efekt uboczny działania preparatów stosowanych w chorobach ogólnych, dla których tkanka dziąsła nie jest organem docelowym.[1,2] Istnieją trzy grupy leków, które indukują lekozależny rozrost dziąseł. Zalicza się tu leki przeciwdrgawkowe (przeciwpadaczkowe), immunosupresyjne oraz antyhipertensyjne (obniżające nadciśnienie tętnicze).

Przerost dziąseł (ang. gingival overgrowth – GO) to stosunkowo rzadki stan kliniczny, w którym obserwuje się patologiczny rozrost tkanki budującej dziąsła. Przerost dziąseł może powodować utrudnienia w mowie, wyżynaniu zębów[4] i zmieniać estetykę jamy ustnej. Przyczyną nieprawidłowego powiększenia dziąseł jest akumulacja macierzy zewnątrzkomórkowej wewnątrz tkanki łącznej, w szczególności kolagenu, z towarzyszącym chronicznym stanem zapalnym.[5] Szacuje się, że średnio 5 proc. pacjentów w podeszłym wieku w USA zażywa leki należące do którejś z wymienionych grup. Choroba występuje u 10-50 proc. pacjentów zażywających fenytoinę. Ocena częstości występowania choroby wśród osób stosujących konkretny lek jest trudna ze względu na zróżnicowane oznaki przerostu dziąseł, różne stopnie stanu zapalnego nasilającego rozrost tkanki oraz niejednolitą metodykę stosowaną w badaniach epidemiologicznych i klinicznych.[6]

Czynniki nasilające DIGO

Najbardziej efektywne w usuwaniu przerostu tkanki dziąsła jest wykluczenie z terapii czynnika indukcyjnego bądź zastąpienie go lekiem alternatywnym.[7,8] DIGO najczęściej występuje u dzieci i młodzieży, częściej obserwuje się go w okolicy zębów przednich. Pierwsze objawy mogą uwidaczniać się w ciągu trzech miesięcy od rozpoczęcia przyjmowania leku.[9] Do istotnych czynników nasilających rozrostowe zapalenie dziąseł zalicza się m.in. stan higieny jamy ustnej, stan uzębienia, wystąpienie urazów zębów bądź błony śluzowej jamy ustnej oraz ewentualne zakażenia bakteryjne tkanek przyzębia. Przyczyny powstawania DIGO są często podstawą naukowej polemiki. Dyskusja dotyczy m.in. akumulacji biofilmu nazębnego, która według niektórych autorów może być skutkiem, a nie przyczyną choroby.[10] Istnieje przynajmniej kilka czynników charakteryzowanych jako odznaczające się zasadniczym wpływem na zaistnienie DIGO: