Chirurgia stomatologiczna
Germektomia. Kiedy decydować się na zabieg?
Lek. dent. Magda Aniko-Włodarczyk
Dr n. med. Grzegorz Trybek
Lek. dent. Marcin Metlerski
Dr n. med. Olga Preuss
Lek. dent. Magda Aniko-Włodarczyk
Dr n. med. Grzegorz Trybek
Lek. dent. Marcin Metlerski
Dr n. med. Olga Preuss
W kwestii postępowania z trzecimi zębami trzonowymi nie ma jednego wypracowanego stanowiska. Piśmiennictwo i praktyka pokazują jednak, że chirurgiczne usunięcie zawiązka trzeciego zęba trzonowego jest dobrą metodą postępowania. Zapobiega bowiem wystąpieniu powikłań infekcyjnych, które mogą pojawić się w procesie wyrzynania, a powikłania pooperacyjne można ograniczyć do minimum.
Germektomia jest zabiegiem polegającym na usunięciu zęba w stadium zawiązka. Wczesna ingerencja chirurgiczna w obrębie rozwijającego się zęba trzeciego trzonowego niejednokrotnie ogranicza ryzyko wystąpienia:
- utrudnionego wyrzynania trzeciego zęba trzonowego i towarzyszących mu powikłań infekcyjnych,
- resorpcji lub próchnicy dystalnych powierzchni drugich zębów trzonowych,
- uszkodzenia nerwu zębodołowego dolnego i językowego,
- stłoczeń siekaczy dolnych w żuchwie (choć tu zdania wielu autorów są podzielone),
- dopoliczkowego lub dojęzykowego pochylenia zębów drugich trzonowych.
W tabeli 1 przedstawiono podstawowe definicje dotyczące rozwoju zębów.
Tabela 1. Podstawowe definicje.
Wykres 1. Ryzyko związane z pozostawieniem lub usunięciem zatrzymanego zęba mądrości.[6,7]
Ryc. 1. Pantomogram 14-letniej pacjentki. Zawiązki zębów trzecich trzonowych w stadium rozwoju D.
Trzeci ząb trzonowy rozwija się jako ostatni w łuku zębowym. Radiologicznie zawiązek zęba ósmego zaczyna być widoczny za drugim zębem trzonowym w 8.-9. r.ż. W wieku 14 lat widoczna jest już w pełni uformowana korona zęba. Rozwój korzeni kończy się ok. 20.-21. r.ż. Zabieg usunięcia trzeciego zęba trzonowego jest najczęściej wykonywaną procedurą z dziedziny chirurgii stomatologicznej. Jest to związane z ich częstym całkowitym (retentio totalis) lub częściowym (retentio partialis) zatrzymaniem w obrębie kości szczękowych.[1,2]
Skomplikowana anatomia zębów ósmych oraz lokalizacja w kościach szczękowych jest przyczyną wielu powikłań okołozabiegowych, które najczęściej dotyczą żuchwy. Po operacyjnym usunięciu zęba mądrości można spodziewać się:
- krwawienia,
- suchego zębodołu,
- uszkodzenia nerwu językowego lub zębodołowego dolnego,
- opóźnionego gojenia,
- kieszeni przyzębnej,
- powikłań infekcyjnych.
Wykres 2. Graf przedstawiający czynniki wpływające na morfologię i retencję trzecich zębów trzonowych.[13]
Ryc. 2. Stadium A – pojawienie się pojedynczych punktów mineralizacji – tworzenie guzków korony zęba.
Ryc. 3. Stadium B – łączenie się pojedynczych zmineralizowanych guzków w całość (zdefiniowana morfologia korony zęba).
Ryc. 4. Stadium C – koniec formowania szkliwa oraz początek formowania zębiny.
Ryc. 5. Stadium D – formowanie korony zakończone do granicy szkliwno-cementowej.