Teoria i praktyka

Metody fizjoterapeutyczne w leczeniu powikłań jatrogennego uszkodzenia trzeciej gałęzi nerwu trójdzielnego

Piotr Kazana, mgr fizjoterapii

Prywatna praktyka w Krakowie

Adres do korespondencji: Piotr Kazana, e-mail: p.kazana@op.pl

Uszkodzenia nerwów w trakcie zabiegów stomatologicznych występują dość rzadko, jednak gdy do nich dojdzie, można oprócz standardowych procedur stomatologicznych wspomóc regenerację nerwu dzięki wykorzystaniu zabiegów fizjoterapeutycznych.

Pacjenci zgłaszający się do mojego gabinetu z powodu zaburzeń czucia powstałych naskutek powikłania po zabiegu stomatologicznym często kierowani są zbyt późno, by móc osiągnąć pełen sukces terapeutyczny. Może to wynikać z małej świadomości lekarzy o możliwościach zastosowania wspomagających zabiegów fizjoterapeutycznych. Stąd inspiracja do powstania artykułu o metodach wsparcia samoregulacyjnych możliwości organizmu pacjenta w takich przypadkach.

Przyczyny powikłań

Do najczęstszych powikłań stomatologicznych w obrębie nerwów należy uszkodzenie nerwu zębodołowego dolnego, językowego, bródkowego, ponieważ mają one włókna czuciowe. Objawem uszkodzenia tych gałązek nerwowych może być zniesienie lub osłabienie czucia dotyku, bólu, temperatury na bródce, wardze dolnej, dziąsłach i dolnych zębach oraz w 2/3 przedniej części języka.

Wielu pacjentów zgłasza parestezje w postaci odczuwanego pieczenia, swędzenia lub kłucia. W niektórych przypadkach porażenia wiążą się także z doznaniami bólowymi. Najczęściej chorzy skarżą się na dyskomfort związany z niemożnością rozpoznawania obecności pokarmu na wargach, policzkach i w jamie ustnej.[1]

Najczęstszą przyczyną pojawienia się zaburzeń czucia w obrębie tylnej grupy trzeciej gałęzi nerwu trójdzielnego jest ekstrakcja zębów mądrości. Przyczyny ich występowania można podzielić na trzy grupy:

  • przedzabiegowe,
  • śródzabiegowe,
  • pozabiegowe.[2-5]

Powikłania przed zabiegiem ekstrakcji

  • Znieczulenie przewodowe – gdy środek znieczulający zostanie wstrzyknięty do pnia nerwu, może spowodować toksyczne uszkodzenie (wypadnięcie lub upośledzenie jego czynności). Niedoczulica cofa się po różnym upływie czasu i może się łączyć z nieprzyjemnymi zaburzeniami czucia. W rzadkich przypadkach uszkodzenie pozostaje, szczególnie wtedy, gdy dotyczy nerwu językowego: prognoza jest zła, gdy dotyczy połowy języka i zaburzenia smaku.
  • Krwiak – zranienie naczynia podczas wykonywania znieczulenia; najczęściej funkcja nerwu powraca w ciągu kilku dni lub tygodni.
  • Uszkodzenie mięśnia skrzydłowego przyśrodkowego – uraz tego mięśnia, który przebiega w pobliżu wejścia nerwu zębodołowego do kanału żuchwy, może doprowadzić do mechanicznego ucisku i niedotlenienia nerwu. Parestezje najczęściej mijają po ustąpieniu szczękościsku i odzyskaniu właściwego tonusu mięśniowego.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Możliwości fizjoterapeutyczne

Badanie fizjoterapeutyczne zaburzeń czucia pochodzących z trzeciej gałęzi nerwu trójdzielnego pokrywa się częściowo z badaniem lekarskim. Rozpoczyna się od określenia charakteru [...]

Metody fizykalne

W piśmiennictwie opisywane jest kilka metod fizykalnych leczenia zaburzeń czucia po jatrogennych uszkodzeniach nerwów w obrębie nerwu trójdzielnego.

Podsumowanie

Dla fizjoterapeuty istotna jest znajomość mechanizmów powstawania uszkodzenia nerwów, co będzie determinowało sposób postępowania rehabilitacyjnego. Pozwoli to na określenie możliwego czasu [...]
Do góry