Materiałoznawstwo
Współczesne materiały w chirurgii endodontycznej
Lek. dent. Marta Kmieć
Dzięki współczesnym, ulepszonym technikom, dostępności materiałów i narzędzi oraz wykwalifikowanym specjalistycznie lekarzom leczenie endodontyczno-chirurgiczne stało się wysoce przewidywalną procedurą z dużym odsetkiem sukcesów w terapii wynoszącym około 90 proc.[1]
Chirurgia endodontyczna zajmuje się zapobieganiem powstawaniu lub usuwaniem chorobowych zmian okołowierzchołkowych. Obejmuje następujące zabiegi:
- drenaż chirurgiczny:
– nacięcie ropnia,
– trepanację blaszki zbitej zębodołu,
- chirurgię okołowierzchołkową:
– biopsję,
– kiretaż,
– resekcję wierzchołka korzenia,
– replantację,
- chirurgię korekcyjną:
– zaopatrzenie perforacji lub resorpcji,
– hemisekcję,
– radisekcję,
– bikuspidację,
– wydłużenie korony zęba.[1-3]
Idealne właściwości materiałów stosowanych w chirurgii endodontycznej to:
- dostępność i łatwość w posługiwaniu się materiałem,
- dobra tolerancja tkankowa,
- adhezja do struktur zęba,
- stabilność wymiarów,
- bakteriobójczość lub bakteriostatyczność,
- nierozpuszczalność,
- promowanie cementogenezy,
- nieuleganie korozji,
- nieprzebarwianie zęba lub tkanek okołowierzchołkowych,
- brak aktywności elektrochemicznej,
- zapewnienie właściwego czasu roboczego,
- kontrast radiologiczny.[4]
Podczas pracy z użyciem nowoczesnych materiałów istotne jest przestrzeganie zaleceń producenta, przygotowania oraz czasu pracy. W niedalekiej przeszłości często używanym materiałem był amalgamat srebra. Jego stosowanie dawało niegdyś zadowalający poziom powodzeń. Wadami były korozja, srebrzyca tkanek, przetrwałe zapalenia tkanek okołowierzchołkowych oraz odległe niepowodzenia. Obawy klinicystów związane również były z zawartymi w amalgamacie związkami rtęci.[5] Innymi dawniej stosowanymi materiałami w chirurgii endodontycznej były: gutaperka, złote folie, śruby tytanowe, cermety, tlenek cynku z eugenolem. Poniżej zostaną omówione materiały, których użycie gwarantuje wysoki odsetek powodzenia leczenia.
Wzmocniony cement tlenkowo-cynkowo-eugenolowy
Intermediate restorative material (IRM) to cement tlenkowo-cynkowo-eugenolowy wzmocniony żywicą. Składa się z proszku (1 g proszku zawiera 0,8 g tlenku cynku i 0,2 g polimetakrylanu metylu) oraz z płynu (1 g płynu zawiera 0,99 g eugenolu). IRM daje lepsze uszczelnienie niż amalgamat, zwłaszcza przed wnikaniem mikroorganizmów. Wypełnienie wsteczne IRM zapewnia optymalne gojenie tkanek okołowierzchołkowych. Badania kliniczne wskazują na większy sukces wypełnień IRM (91 proc.) w porównaniu z amalgamatem (75 proc.) w długoczasowej ocenie. Podczas pracy z tym materiałem zaleca się stosowanie wysokiego stosunku proszku do płynu, tak aby usprawnić jego zakładanie, skrócić czas wiązania, zredukować toksyczność i rozpuszczalność w płynach tkankowych.[5]
