BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Radiologia
Standaryzacja zdjęć RTG wewnątrzustnych w periodontologii
Dr n. med. Marcin Pasierbiński
Dzięki dużej dostępności sprzętu, małego kosztu badania oraz niskiej ilości poziomu promieniowania, konwencjonalne małoobrazkowe RTG wewnątrzustne pozostaje najważniejszym źródłem informacji o procesach patologicznych w jamie ustnej.
Ujednolicenie technik i parametrów
W praktyce stomatologicznej zdjęcie RTG wewnątrzustne ma dostarczyć informacji diagnostycznych polegających na stwierdzeniu stanu chorobowego albo istniejącej patologii. W takim przypadku, jeżeli zleca się badanie w celu uzyskania odpowiedzi tak lub nie, nie ma zwykle większego znaczenia, pod jakim dokładnie kątem wykonano zdjęcie.
Problem uwidacznia się, kiedy w toku przeprowadzanego leczenia wykonuje się kolejne zdjęcia w celu oceny podjętych działań terapeutycznych. W tym przypadku ponowne badanie radiologiczne ma odpowiedzieć na pytanie, o ile zmienił się stan w obrębie obserwowanych tkanek w stosunku do badania poprzedniego. Dokładna diagnoza zależy więc od wysokiej jakości precyzyjnie wykonanych zdjęć. Zdarza się, że wykonanie dwóch zdjęć tego samego obszaru, ale pod zmienionym kątem, może dać zupełnie inny wynik.
Dlatego istotne jest, aby standaryzować zdjęcia do celów porównawczych, a szczególnie takie parametry jak pozycja kliszy tubusu czy odległość od źródła promieniowania, by móc odpowiednio odtworzyć geometrię projekcji ekspozycji. Standaryzacja obrazów jest konieczna do ich dokładnej oceny i przeprowadzenia wzajemnego porównania w odstępie czasu, zatem zastosowanie tej samej techniki wykonywania zdjęć i tych samych parametrów ekspozycji jest niezwykle istotne.
W dostępnej literaturze można się spotkać ze stwierdzeniem, że korzystanie z pozycjonerów redukuje błędy ustawienia podczas wewnątrzustnych ekspozycji radiologicznych. Przyjmuje się, że gdy ząb i klisza znajdują się równolegle i pod kątem prostym w stosunku do tubusu, stosując technikę kąta prostego, otrzymuje się obraz, który jest wolny od zniekształceń.
Niewielka zmiana kształtu i wielkości zęba, która jest efektem nieuniknionego powiększenia obrazu w obwodzie wiązki rentgenowskiej, może być zminimalizowana, ale nie całkowicie wyeliminowana, przy zastosowaniu tzw. techniki długiego tubusu (ang. long-cone beam technique). Długi tubus jest używany w technice kąta prostego, podczas gdy tubus krótki stosuje się w technice izometrycznej. Ponieważ w technice izometrycznej zęby dotykają do kliszy, nie następuje powiększenie obrazu związane z ich oddaleniem. Dzięki temu można stosować krótsze tubusy, o długości 10-20 cm.