Endodoncja

Specyfika leczenia endodontycznego kobiet w ciąży

Lek. dent. Martyna Parkitna-Patyk

Dr n. med. Urszula Kanaffa-Kilijańska

Katedra i Zakład Stomatologii Zachowawczej i Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, kierownik: prof. dr hab. med. Urszula Kaczmarek

Adres do korespondencji: Lek. dent. Martyna Parkitna-Patyk, Katedra i Zakład Stomatologii Zachowawczej i Dziecięcej UM we Wrocławiu, ul. Krakowska 26, 52-425 Wrocław, tel. 71 78 40 378, e-mail: martyna.parkitna-patyk@umed.wroc.pl

Ciąża to stan, w czasie którego w organizmie matki zachodzą przemiany fizjologiczne przygotowujące go do spełnienia swojej roli. Dotyczą one układów: endokrynnego, krwionośnego, oddechowego, krzepnięcia, pokarmowego oraz immunologicznego. Ogólnoustrojowe procesy mogą wpływać na występowanie charakterystycznych zmian w jamie ustnej, takich jak zapalenie dziąseł i przyzębia, guz ciążowy, ubytki erozyjne. Ponadto w tym okresie występuje również większa tendencja do próchnicy, która jest związana z zaburzeniami w odżywianiu oraz nieodpowiednią higieną jamy ustnej. Jest to czas, kiedy ciężarne podlegają rygorystycznym wytycznym dotyczącym stosowanych leków oraz metod leczenia stomatologicznego istotnych podczas procedur endodontycznych. Z drugiej strony, ze względu na współwystępujące zmiany emocjonalne, czas ten wymaga okazania pacjentce empatii i zrozumienia.

Zmiany ogólnoustrojowe zachodzące w organizmie matki w okresie ciąży podlegają regulacji hormonalnej. Główną rolę odgrywają w niej progesteron i estrogen. Hormony te wraz ze wzrostem poziomu glikokortykosteroidów mają działanie immunosupresyjne, ściśle związane z prawidłowym przebiegiem ciąży. Fizjologicznie występujące zmiany w układzie immunologicznym mogą wpływać na obraz zapalenia dziąseł,[1] ale również przyczyniają się do większej podatności kobiet ciężarnych na infekcje. Ponadto mogą indukować aktywację utajonych stanów zapalnych miazgi. W związku z tym ważne jest, aby przeprowadzić sanację jamy ustnej przed planowaną ciążą, a w jej okresie zgłaszać się na wizyty kontrolne.

Świadomość kobiet dotycząca konieczności zakończenia leczenia stomatologicznego przed planowaną ciążą jest nadal zbyt mała.[2] Możliwe, że jest to – obok obniżonej odporności – jedną z przyczyn dość częstego leczenia kanałowego u pacjentek ciężarnych. Objawiające się silnymi dolegliwościami bólowymi nieodwracalne zapalenie miazgi, ostre i przewlekłe zaostrzone zapalenie ozębnej, niewątpliwie wymagają udzielenia natychmiastowej pomocy. Postępowaniem z wyboru jest antyseptyczne leczenie kanałowe.

Leczenie endodontyczne jest ściśle związane z diagnostyką obrazową, która w okresie ciąży budzi wciąż wiele kontrowersji zarówno wśród lekarzy, jak i pacjentek. Ponadto często wiąże się z zastosowaniem miejscowego znieczulenia, antybiotykoterapii lub analgetyków. Wybór odpowiedniego środka zależy m.in. od zaawansowania ciąży, współwystępowania chorób ogólnych oraz podatności zmienionej zapalnie miazgi na zastosowany anestetyk. W każdym przypadku wymagającym podania farmaceutyku należy kierować się bezpieczeństwem matki i rozwijającego się płodu.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Analgetyki

Przyjmuje się, że środkiem przeciwbólowym z wyboru w okresie ciąży jest paracetamol, który może okazać się nieskuteczny w uśmierzeniu bólu związanego [...]

Anestetyki

Na podstawie piśmiennictwa najczęściej wybieranym miejscowym anestetykiem na świecie jest lidokaina, następnie artykaina i mepiwakaina. Potencjalny czas znieczulenia miazgi po zastosowaniu [...]

Antybiotykoterapia

Podczas leczenia stomatologicznego w ciąży może zaistnieć konieczność wdrożenia antybiotykoterapii. Do najczęściej wybieranych przez stomatologów antybiotyków należą klindamycyna, penicyliny oraz metronidazol. [...]

Płyny irygacyjne

Poza wymienionymi powyżej substancjami, w endodoncji wykorzystywane są też płyny irygacyjne.

Preparaty endodontyczne

Podobnie jak w przypadku znieczuleń czy antybiotyków, istnieją ograniczenia dotyczące wykorzystania niektórych preparatów jako czasowych opatrunków wewnątrzkanałowych. Powszechnie stosowane w endodoncji [...]

Leczenie jednowizytowe i wielowizytowe

Kiedy porównamy jednowizytowe i wielowizytowe leczenie endodontyczne w perspektywie wystąpienia bólu pozabiegowego, dane dostępne w literaturze nie przemawiają na korzyść konkretnej [...]

Diagnostyka obrazowa

Jest to dawka dużo większa niż dawka pochłonięta podczas wykonania zdjęcia wewnątrzustnego pojedynczego zęba, wynosząca jedynie 0,005 mSv, co odpowiada dawce [...]

Podsumowanie

W świetle przedstawionych faktów nie powinniśmy odraczać lub zbędnie przedłużać leczenia kanałowego ze względu na ciążę pacjentki. Jeśli nie mamy odpowiedniego [...]

Do góry