W ostatnim okresie, po raz kolejny na przestrzeni dwóch lat, uległy zmianie uregulowania prawne dotyczące tej sfery. Przepisy prawa określają nie tylko kto jest uprawniony do pozyskania dokumentacji medycznej, ale również wskazują na sposoby jej udostępnienia oraz opłaty z tym związane. W corocznych sprawozdaniach Rzecznika Praw Pacjenta prawo do dokumentacji medycznej jest wskazywane jako naruszane dość często. Nierespektowanie przez lekarza obowiązków związanych z tą sferą może rodzić poważne konsekwencje prawne.

Szczegółowe zasady udostępniania dokumentacji w konkretnym podmiocie warto uregulować np. w regulaminie placówki medycznej i wyeksponować w miejscu umożliwiającym dostęp do tych treści (tablica informacyjna, strona internetowa). Należy podkreślić, że owe wewnętrzne regulacje nie mogą być sprzeczne z omówionymi poniżej ogólnymi przepisami prawa określającymi tę materię.

Pacjent i osoby z nim związane jako główne podmioty uprawnione do dostępu do dokumentacji medycznej

Reguły udostępniania dokumentacji medycznej w podmiocie udzielającym świadczeń zdrowotnych określa głównie ustawa z dnia 6 listopada 2008 roku o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, a także Rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 9 listopada 2015 roku w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania. Zgodnie z art. 23 ust 1 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta:

„Pacjent ma prawo do dostępu do dokumentacji medycznej dotyczącej jego stanu zdrowia oraz udzielonych mu świadczeń zdrowotnych. Dane zawarte w dokumentacji medycznej podlegają ochronie określonej w niniejszej ustawie oraz w przepisach odrębnych”. Natomiast zgodnie z art. 26 ust. 1 przywołanej ustawy: „Podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych udostępnia dokumentację medyczną pacjentowi lub jego przedstawicielowi ustawowemu, bądź osobie upoważnionej przez pacjenta”.

Cytowane przepisy wskazują, że głównymi podmiotami uprawnionymi do dostępu do dokumentacji medycznej są w pierwszym rzędzie pacjent, jego przedstawiciel ustawowy (w praktyce najczęściej rodzic małoletniego pacjenta) oraz osoba upoważniona przez pacjenta. Jeśli chodzi o ostatnią ze wskazanych osób, adnotacja o tym, kogo pacjent upoważnia do swojej dokumentacji, powinna zostać zawarta w jej treści i wraz z nią przechowywana.