Program edukacyjny
Diagnostyka i leczenie chirurgiczne torbieli przewodu nosowo-podniebiennego poszerzone o druk 3D
Dr n. med. Aleksandra Jaroń1
Dr n. med. Magda Aniko-Włodarczyk1
Dr n. med. Olga Preuss1
Dr hab. med. Grzegorz Trybek2
Torbiel przewodu nosowo-podniebiennego powstaje w linii pośrodkowej przedniej części podniebienia. Nierzadko przebiega bez zauważalnych klinicznie objawów. Rozwija się częściej u mężczyzn, zwłaszcza między 30. a 50. r.ż. Leczenie z wyboru torbieli przewodu nosowo-podniebiennego to jej chirurgiczne usunięcie, które jest konieczne niezależnie od tego, czy zmiana daje objawy kliniczne. Planowanie zabiegu na podstawie badań radiologicznych i modeli trójwymiarowych pozwala na minimalizację ryzyka wystąpienia powikłań okołozabiegowych.
Torbiel przewodu nosowo-podniebiennego jest trzecią co do częstości występowania torbielą powstającą w obrębie kości szczęk (5 proc.).[1-3] Pierwszy raz została opisana przez A. Mayera w 1914 roku jako „nadliczbowa zatoka przynosowa znajdująca się bezpośrednio nad siekaczami w szczęce”.[4] Zgodnie z klasyfikacją WHO z 2017 roku zmiana należy do niezębopochodnych torbieli rozwojowych występujących w przednim odcinku szczęki.[5] Wśród autorów istnieją różne poglądy dotyczące etiopatogenezy i nazewnictwa zmiany. Miejscem rozwoju torbieli jest kanał przysieczny, stanowiący pozostałość zarodkowego kanału nosowo-podniebiennego,[6] co może przemawiać za stosownością użycia nazwy „torbiel kanału przysiecznego”. W przypadku rozwoju zmiany w dole przysiecznym i wzrostu w kierunku tkanek miękkich w literaturze stosowana jest nazwa „torbiel brodawki przysiecznej”.[2]
Jest to zmiana o zróżnicowanej i niejasnej etiologii. Współcześnie w literaturze przyjmuje się, że pochodzi ona z pozostałości nabłonka przewodu nosowo-podniebiennego, badacze wskazują na istotną rolę czynnika zapalnego.[2] Torbiel przewodu nosowo-podniebiennego jest zatem zmianą mogącą mieć charakter torbieli zastoinowej małego gruczołu śluzowego lub rozwijać się z resztek nabłonkowych Malasseza, w związku z zębopochodnym czynnikiem zapalnym, podobnie jak torbiel korzeniowa.[2]
