Program edukacyjny
Ząb jako biomateriał stosowany do augmentacji w obrębie kości szczęk
Dr n. med. Aleksandra Jaroń
Dr n. med. Olga Preuss
Dr n. med. Magda Aniko-Włodarczyk
Dr hab. med. Grzegorz Trybek
Najczęstszymi zabiegami z zakresu chirurgii stomatologicznej wykonywanymi w gabinetach dentystycznych są ekstrakcje zębów. Zabiegi na wyrostku zębodołowym, w szczególności ekstrakcje, powodują znaczne zmiany jego wolumenu w wyniku przebiegu gojenia. Ubytki kostne spowodowane ekstrakcjami zęba mogą być odbudowane z użyciem biokompatybilnych i bioaktywnych przeszczepów kostnych.
Materiały allogenne i ksenogenne pozwalają na zachowanie objętości wyrostka zębodołowego w początkowej fazie leczenia, jednak w wyniku przebudowy mogą być resorbowane, pozwalając na odbudowę kości jedynie w pewnym stopniu. Przeszczepienia kości autogennej pacjenta mogą być uważane za złoty standard ze względu na właściwości osteogenezy, osteoindukcji oraz osteokondukcji. Jednak ograniczona dostępność, stosunkowo szybka resorpcja kości autogennej, a także konieczność interwencji chirurgicznej w miejscu biorczym – nierzadko znajdującym się poza jamą ustną – stają się inspiracją do poszukiwania innych metod pozwalających na zachowanie wymiarów wyrostka zębodołowego. W ostatnich latach coraz popularniejsza staje się metoda, w której jest wykorzystywany usunięty ząb pacjenta, aplikowany jako autogenny przeszczep. Metoda pozwala na wytworzenie stabilnego i funkcjonalnego połączenia autologicznej zębiny z kością gospodarza.[1]
Osteoproliferacja (osteogeneza) – zdolność materiału do tworzenia tkanki kostnej – formowania nowej kości przez osteoblasty znajdujące się w żywym materiale[2]
Osteoindukcja (osteostymulacja) – zjawisko pobudzenia niezróżnicowanych komórek tkanki łącznej do różnicowania się w osteoblasty[2]
Osteokondukcja – zjawisko, w którym materiał służy jako nieaktywne rusztowanie i umożliwia proliferację tkanki kostnej[2]
Dostateczna objętość tkanki kostnej pozwala na funkcjonalną rehabilitację narządu żucia za pomocą wszczepów śródkostnych. Współczesna stomatologia pozwala na wykorzystanie wielu opcji przeszczepienia w miejsce po usuniętym zębie, przy czym każda z nich ma określone właściwości biomechaniczne. Przeszczepienia stosowane do odbudowy kości możemy podzielić na trzy rodzaje:
