Materiałoznawstwo

Właściwości fizykochemiczne tworzyw termoplastycznych stosowanych w protetyce stomatologicznej

lek. dent. Agnieszka Grażyńska-Graczyk
dr n. med. Szymon Rzątowski
dr hab. n. med. Elżbieta Paszyńska, prof. UMP

Zakład Stomatologii Zintegrowanej, Uniwersytet Medyczny w Poznaniu

Adres do korespondencji:

lek. dent. Agnieszka Grażyńska-Graczyk

e-mail: agnieszkag115@gmail.com

  • Przedstawienie charakterystycznych właściwości mechanicznych i chemicznych materiałów termoplastycznych wykorzystywanych do wykonywania protez częściowych ruchomych
  • Omówienie podstawowych grup materiałów termoplastycznych, takich jak: akronit, poliamidy, acetal, poliestry i polipropylen
  • Porównanie cech wytrzymałościowych i biozgodności omawianych materiałów – wskazówki dotyczące racjonalnego doboru w zależności od przypadku klinicznego

Rozwój współczesnych technik materiałowych spowodował, że do wykonania częściowych protez ruchomych stosuje się obecnie coraz częściej tworzywa sztuczne. Ich dobór powinien być oparty w pierwszym rzędzie na analizie sytuacji klinicznej, z uwzględnieniem charakterystyki mechanicznej i chemicznej poszczególnych materiałów.

W pracy omówiono podstawowe grupy dostępnych na rynku tworzyw termoplastycznych stosowanych w protetyce stomatologicznej:

  • akronit: Acron (ROKO, Polska)
  • acetal: TSM (Technology System Manufacturing) Acetal Dental (Pressing Dental, Republika San Marino)
  • acetal + poliamid: Flexi J Plus (FJP) (Pressing Dental, Republika San Marino)
  • poliamidy: Valplast (Valplast International Corp., USA), Deflex M10 XR (DEFLEX, Argentyna), Dentiflex (ROKO, Polska)
  • poliestry, w tym politereftalan etylenu (PET): EstheShot, EstheShot Bright (i-CAST, Japonia); poliwęglany (PC): Reigning, Reigning N (Toushinyoukou, Japonia); Jet Carbo Resin (High Dental Japan, Japonia) – niedostępne na polskim rynku
  • polipropylen: Weldenz (Weldenz, Japonia) – niedostępne na polskim rynku.

Czynnikiem najczęściej skłaniającym praktyków do zastosowania materiałów termoplastycznych jest uniknięcie wykorzystania elementów metalowych w protezie częściowej, czy to z powodu obawy o wystąpienie reakcji alergicznej, czy z przyczyn natury estetycznej. Dodatkowym atutem, w opinii wielu pacjentów, jest bardziej naturalna sensoryka, szczególnie w przypadku łącznika dużego protezy górnej1.

Do fizykochemicznych cech materiałów wykorzystywanych w wykonawstwie protez częściowych zaliczamy:

  • moduł elastyczności
  • wytrzymałość na zginanie
  • podatność tworzywa na odkształcenie
  • ścieralność
  • wagę
  • przewodność cieplną2.

Opis wybranych materiałów

Akron

Inaczej akronit, jest tworzywem opracowanym przez polskich naukowców we współpracy z firmą ROKO. W założeniu stanowi połączenie cech poliamidów i akrylu. Jako czysty pełnokrystaliczny homopolimer nie ma monomeru resztkowego oraz domieszek innych związków, co ma minimalizować ryzyko reakcji zapalnych i uczuleniowych. Jest produkowany w kolorze różowym, żółtym lub transparentnym3 (ryc. 1). Ma certyfikat Narodowego Instytutu Leków (NIL). Inną zaletą akronu jest jego estetyka.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Porównanie parametrów fizykochemicznych

W tabeli 1 przedstawiono parametry fizykochemiczne materiałów stosowanych w protezach częściowych. Zostały one zmierzone według różnych norm ISO, co utrudnia ich porównanie. Niepokój [...]

Podsumowanie

Obecnie na rynku dostępnych jest wiele tworzyw, z których wykonuje się elastyczne ruchome protezy częściowe, o różnych parametrach fizykochemicznych. Właściwy dobór i zaprojektowanie uzupełnienia [...]

Do góry