Stomatologia interdyscyplinarna
Zmiany na błonie śluzowej jamy ustnej w przebiegu ciąży
dr n. med. Maja Weremko-Fałdyga1
dr n. med. Joanna Korniecka-Hopkała1
lek. dent. Karol Maj2
mgr Anna Stępień-Sławińska1
- Przedstawienie zmian hormonalnych, metabolicznych i immunologicznych zachodzących w organizmie ciężarnej oraz ich wpływu na stan tkanek przyzębia i błony śluzowej jamy ustnej przyszłych matek
- Zwrócenie uwagi na występowanie zapalenia dziąseł u kobiet ciężarnych, a także na pojawienie się u ok. 5% z nich guza ciążowego – zmiany egzofitycznej manifestującej się najczęściej w przednim odcinku szczęki w I i II trymestrze ciąży, która niekiedy wymaga interwencji chirurgicznej
W trakcie ciąży dochodzi do wielokierunkowych przemian anatomicznych, fizjologicznych i biochemicznych w organizmie kobiety. Zjawisko to nazywamy przystosowaniem ciążowym1. Najbardziej dostrzegalne przeobrażenia zachodzą w układach rozrodczym i endokrynnym2.
W obrębie jamy ustnej kobiety w ciąży także obserwujemy szereg zmian. Błona śluzowa jamy ustnej pod wpływem estrogenów i progesteronu ulega modyfikacji, podobnie jak błona śluzowa pochwy, jednak w nieco mniejszym stopniu3. Wrażliwe na działanie hormonów płciowych i ciążowych tkanki przyzębia często ulegają stanom zapalnym. Okresowe zachwianie gospodarki hormonalnej, tendencja do rozszerzania naczyń krwionośnych, a także obecność nawet niewielkiej ilości płytki bakteryjnej mogą doprowadzić do podrażnienia dziąseł i wystąpienia przewlekłego stanu zapalnego w obrębie przyzębia. Ze względu na to, że zapalenie dziąseł dotyczy aż 60-75% pacjentek w ciąży, bardzo ważne są wizyty kontrolne w gabinecie stomatologicznym w celu przeprowadzenia instruktażu higieny jamy ustnej, kontroli biofilmu, a jeśli istnieje konieczność − wdrożenia odpowiedniego leczenia.
Inną charakterystyczną zmianą w jamie ustnej, którą obserwujemy u przyszłych matek, jest guz ciążowy. Pojawia się on u ok. 5% kobiet w I lub II trymestrze ciąży i zanika najczęściej po unormowaniu się stężenia hormonów, zaraz po porodzie. Przewlekłe zapalenie przyzębia wywołane najczęściej Actinobacillus actinomycetemcomitans, Porphyromonas gingivalis, Bacteroides forsythus, Treponema denticola może stanowić zagrożenie wystąpienia porodu przedwczesnego oraz niskiej masy urodzeniowej noworodków4.