BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Stomatologia interdyscyplinarna
Problemy stomatologiczne w otyłości
dr n. med. Paulina Adamska
prof. dr hab. n. med. Anna Starzyńska
- Przedstawienie problemu otyłości i jej przyczyn
- Omówienie najczęściej występujących chorób w obrębie jamy ustnej związanych z otyłością
Otyłość jest chorobą przewlekłą. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO – World Health Organization) to najczęściej występująca choroba metaboliczna. W ostatnich latach rośnie liczba osób z nadwagą i otyłością i osiąga rozmiary pandemii. Uznaje się, że nadmierna masa ciała może być piątą w kolejności przyczyną zgonów na świecie1. Wskaźnik masy ciała (BMI – body mass index) (tab. 1) służy do identyfikacji nadmiernej masy ciała. Wskaźnik jest obliczany jako masa w kilogramach podzielona przez wzrost w metrach do kwadratu. U dorosłych wskaźnik BMI od 25,0 do 29,9 kg/m2 definiuje się jako nadwagę, a BMI 30 kg/m2 lub większe jako otyłość. U dzieci od 2 do 18 r.ż. do oceny prawidłowości masy ciała wykorzystuje się siatki centylowe. W tej grupie wiekowej nadwagę definiuje się jako BMI w przedziale od 85 do 94 centyla, a otyłość to BMI na poziomie 95 centyla lub wyższym. Do innych pomiarów służących do oceny otyłości należą zwiększony obwód talii oraz system oceny otyłości Edmonton (tab. 2). System Edmonton wykorzystuje 5-punktową skalę porządkową i uwzględnia choroby współistniejące związane z otyłością oraz możliwości funkcjonowania danej osoby2.
Nieprawidłowa waga ciała dotyczy zarówno dorosłych, jak i dzieci3-6. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego z 2014 r., 15,6% kobiet zmaga się z otyłością, a 30,1% z nadwagą (nadmiar masy ciała obserwuje się u 55,7% kobiet!). Natomiast w grupie mężczyzn 44,1% ma nadwagę, a 18,1% jest otyłe (nadmiar masy ciała obserwuje się u 62,2% mężczyzn!)3. W raporcie Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD – Organisation for Economic Co-operation and Development) z 2012 r. podano, że ponad 53% populacji krajów OECD ma nadwagę lub otyłość4. Nieprawidłowa waga ciała w dzieciństwie ma duży wpływ na zdrowie psychiczne i fizyczne w przyszłości. Znacząco wpływa na wystąpienie innych chorób, np. nadciśnienia tętniczego, zespołu metabolicznego, hipercholesterolemii, zwyrodnienia stawów, nowotworów, chorób układu sercowo-naczyniowego, pęcherzyka żółciowego, bezdechu sennego i innych5. Ponadto ma znaczenie w rozwoju problemów emocjonalnych, powstaniu zaburzeń braku akceptacji swojego ciała czy trudności w relacjach z rówieśnikami6. Wykazano, że w przypadku nadwagi u rodziców, szczególnie gdy rodzic był otyły przed 10 r.ż., ryzyko wystąpienia otyłości u dziecka w przyszłości jest dwukrotnie wyższe7. Badanie Sadowskiej i wsp., przeprowadzone na grupie uczniów w wieku 8-12 lat, wykazało, że 10,2% dzieci gdańskich szkół zmagało się z nadciśnieniem tętniczym8. Badanie populacyjne na grupie 3408 polskich ośmiolatków wykazało, że prawie 1/3 badanych miała nadmiar masy ciała. Istotnie częściej nadwaga i otyłość dotyczyły chłopców. Ocenie poddano również rodziców badanych dzieci. Nadmiar masy ciała dotyczył 30% matek i 70% ojców6.