Ślina jest jednym z najłatwiej dostępnych płynów ustrojowych¹. Stanowi mieszaninę wydzieliny 3 par dużych i wielu drobnych gruczołów ślinowych oraz płynu dziąsłowego². Zarówno jej różnorakie składniki, jak i właściwości fizykochemiczne są ważne dla utrzymania zdrowia jamy ustnej. Ślina nie tylko chroni zęby i błonę śluzową jamy ustnej i gardła, ale także ułatwia artykulację mowy. Jest również niezbędna w procesie żucia i połykania pokarmów. Ponadto ślina odgrywa ważną rolę w utrzymaniu równowagi mikroflory. Tak więc dzięki pełnionym funkcjom jest niezbędna dla prawidłowej ochrony i funkcjonowania organizmu³. Ślina, podobnie jak krew, zawiera liczne enzymy, hormony i przeciwciała, jednak nie stanowi jedynie biernego jej przesączu². Wymienione właściwości i funkcje śliny wpływają na jej znaczenie jako materiału biologicznego w różnych schorzeniach ogólnych oraz jamy ustnej⁴. Jest również bogata w przeciwutleniacze i może stanowić pierwszą linię obrony przed stresem oksydacyjnym⁵.

Obecnie, gdy wiele osób przywiązuje bardzo dużą wagę do swojego wyglądu, do gabinetów stomatologicznych coraz częściej zgłaszają się pacjenci w celu korekty ustawienia zębów. Bywa, że leczenie ortodontyczne możliwe do zastosowania w danym przypadku prowadzi do zmian w obrębie zębów i tkanek przyzębia⁶. Stałe lub ruchome aparaty ortodontyczne powodują pogorszenie higieny jamy ustnej⁷, a w konsekwencji zwiększenie ilości płytki nazębnej i występowanie zapalenia dziąseł. Wykazano, że leczenie ortodontyczne wywołuje zmiany w środowisku jamy ustnej, związane ze wzrostem stężenia bakterii, zmianą pojemności buforowej, kwasowości pH i szybkości wydzielania śliny⁶.

Różnego rodzaju szyny zgryzowe są powszechnie używane w praktyce stomatologicznej do leczenia bruksizmu i schorzeń stawów skroniowo-żuchwowych (ssż). Ponieważ najczęściej stosuje się je u pacjentów z objawami nocnego bruksizmu, zaleca się tym osobom użytkowanie ich podczas snu. Badania potwierdzają wpływ obecności szyny na zębach na wydzielanie śliny⁸.

Istotnym składnikiem śliny są obecne w niej przeciwutleniacze. Ilość antyoksydantów jest zmienna. Wiele czynników powoduje wahania w ilości reaktywnych form tlenu (RFT; ROS – reactive oxygen species) w jamie ustnej. Autorzy sugerują tendencję wzro...