Retrakcja mechaniczna

Retrakcja dziąsła to czasowe poszerzenie szczeliny dziąsłowej poprzez przemieszczenie w wymiarze poprzecznym i wertykalnym wolnego brzegu dziąsła. Jest to również zabieg ograniczający krwawienie i wypływ płynu szczeliny dziąsłowej. Umożliwia uzyskanie wystarczającej przestrzeni pomiędzy powierzchnią wewnętrzną nabłonka szczeliny dziąsłowej a filarem zębowym do wykonania zabiegów stomatologicznych. Pozwala na lepszą widoczność trudno dostępnej w pracy lekarza stomatologa okolicy przydziąsłowej i poddziąsłowej oraz minimalizuje ryzyko uszkodzenia przyzębia brzeżnego podczas pracy w tych okolicach¹.

Prawidłowo wykonana retrakcja w większości przypadków jest zabiegiem odwracalnym, charakteryzuje się określonym czasem trwania. Zdrowe tkanki miękkie przyzębia brzeżnego cechuje elastyczność, co pozwala (po usunięciu środków i materiałów do retrakcji) na powrót brzegu dziąsłowego do stanu wyjściowego. W badaniach laboratoryjnych i klinicznych Laufer i wsp. wykazali, że całkowite zamknięcie się rowka dziąsłowego po przeprowadzeniu retrakcji chemiczno-mechanicznej następuje po upływie ok. 180 sekund². Metody chirurgiczne retrakcji nie spełniają kryterium odwracalności. W określonych sytuacjach klinicznych, np. przy hipertroficznej tkance dziąsła brzeżnego, są to jednak zabiegi celowe^1,3-6. Procedurę retrakcji dziąsła komplikują trudności wynikające z indywidualnych cech pacjenta, takich jak: niedostateczna higiena jamy ustnej i będący jej skutkiem stan zapalny dziąseł, obecność złogów kamienia naddziąsłowego oraz poddziąsłowego, zróżnicowana osobniczo głębokość szczeliny dziąsłowej, która może być różna wokół różnych filarów oraz w obrębie obwodu jednego zęba^1,7,8. Do innych przyczyn powodujących trudność w przeprowadzeniu procedury retrakcji należą zaburzenia hemodynamiczne, hematologiczne, kardiologiczne i zaburzenia krzepnięcia krwi.

Ważne jest prawidłowe wykonanie zabiegu, gdyż brak wiedzy i umiejętności w tym zakresie może skutkować uszkodzeniem przyczepu nabłonkowego^8-10. Uzyskanie dobrego wglądu w obszar szczeliny dziąsłowej może przysporzyć kłopotu, gdyż jest to strefa trudno dostępna w jamie ustnej pacjenta. Nie istnieje system retrakcyjny idealny, każdy z nich ma wady i zalety, niemniej współcześnie istnieje wiele materiałów pozwalających lekarzom na wybór odpowiedniej metody umożliwiającej bezpieczną, prawidłową i dostateczną retrakcję niemal w każdym przypadku⁸.