Wstęp

Formalne oddzielenie psychiatrii i neurologii nastąpiło stosunkowo niedawno – w 1950 r., gdy powołano American Psychiatric Association. Nikt nie kwestionuje jednak zasadniczej łączności obu tych dziedzin medycyny. Dystans między psychiatrią i neurologią powiększał się najwyraźniej w połowie XX w., obecnie wskutek postępu badań podstawowych w wielu dziedzinach następuje ponowna integracja tych dziedzin.

Niewykluczone, że neuropsychiatria nie będzie w przyszłości jedynie wspólną częścią psychiatrii i neurologii, bo już dziś takie ujęcie wydaje się konserwatywne, ale stanie się niezależną dyscypliną. Nauka rozwija się tak szybko, że oddalanie się psychiatrii i neurologii wydaje się nieuniknione. Co jednak z medycyną, w której konieczne jest uwzględnianie obu tych obszarów wiedzy? To właśnie będzie domena nowej neuropsychiatrii.

Definicje

Neuropsychiatria jest pojęciem, które można definiować różnorodnie, wiele jest też terminów bliskoznacznych. Zgodnie z dotychczasowymi definicjami neuropsychiatria to:

• wspólna część psychiatrii i neurologii
• dawna nazwa psychiatrii przed jej wyodrębnieniem z neurologii (przed 1950 r.)
• nauka o neurologicznych podstawach zaburzeń psychicznych
• część psychiatrii zajmująca się zaburzeniami o ustalonej neurologicznej etiopatogenezie
• określenie bliskoznaczne z psychiatrią biologiczną
• określenie bliskoznaczne z medycyną somatopsychiczną
• określenie bliskoznaczne z neuropsychologią kliniczną
• określenie bliskoznaczne z neurologią behawioralną
• część neurologii, w której choroby ośrodkowego układu nerwowego (OUN) ujawniają się jako zaburzenia poznawcze i behawioralne
• niezależna specjalizacja, podspecjalizacja lub nadspecjalizacja medyczna (np. w Stanach Zjednoczonych)
• termin bliskoznaczny angielskiemu pojęciu neuroscience (neuronauka), opisującemu naukę zajmującą się nie tylko patologicznymi aspektami funkcjonowania OUN, lecz także biologicznymi podstawami funkcjonowania psychicznego
• całkowicie niezależna dyscyplina naukowa i kliniczna.
  
  

Uogólniając, można stwierdzić, że neuropsychiatria odnosi nieprawidłowości czynności psychicznych i zachowań do struktur i czynności OUN. W praktyce klinicznej może się to odbywać na etapie diagnostycznym lub terapeutycznym, a w działalności naukowej – na etapie poznawania i wskazywania podstaw etiopatogenezy, definiowania podstaw objawów i zespołów klinicznych oraz ustalania ogólnych modeli działania OUN w zakresie funkcjonowania psychicznego i zachowań człowieka.

Psychiatria a neurologia