Trwa walka o jawność pytań z egzaminów lekarskich

Rzecznik Praw Obywatelskich przyłączył się do wniosku NRL z 2018 roku, która zaskarżyła do Trybunału Konstytucyjnego znowelizowaną 21 października 2016 roku ustawę o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz niektórych innych ustaw.

Chodzi o wprowadzenie ograniczenia dostępu do informacji publicznej w postaci pytań testowych z Lekarskich Egzaminów Końcowych, Lekarsko-Dentystycznych Egzaminów Końcowych oraz Państwowych Egzaminów Specjalizacyjnych. Jest to możliwe dopiero po 5 latach od ich przeprowadzenia. Ponadto wgląd w pytania jest możliwy tylko dla przystępujących do egzaminu, po ich wykorzystaniu. Zainteresowani mogą je obejrzeć jedynie w Centrum Egzaminów Medycznych, nie mogą ich kopiować. 

Według RPO takie przepisy są niekonstytucyjne. W swojej opinii dla Trybunału Konstytucyjnego RPO udowadnia, że pytania egzaminacyjne stanowią informację publiczną w rozumieniu art. 61 ust. 1 Konstytucji RP. Podziela przy tym pogląd NRL, że nie sposób wykazać konstytucyjnych przesłanek, które w tym przypadku mogłyby uzasadniać ograniczenie dostępu do informacji publicznej.

RPO podkreśla, że inne organy władzy udostępniają pytania egzaminacyjne, np. minister sprawiedliwości publikuje zestawy pytań testowych z egzaminów wstępnych na aplikacje: adwokacką, radcowską i notarialną oraz egzamin na aplikację komorniczą, a Centralna Komisja Egzaminacyjna publikuje m.in. arkusze maturalne i arkusze egzaminów ośmioklasisty. Jawne są także testy na prawo jazdy. Według rzecznika trudno wykazać istotną różnicę pomiędzy tymi egzaminami a egzaminami lekarskimi. Wszystkie są bowiem przeprowadzane przez podmioty publiczne na podstawie wcześniej przygotowanych pytań.

W opinii RPO czytamy także, że obecne przepisy powtarzają regulacje już wcześniej zakwestionowane przez TK, co jest konstytucyjnie niedopuszczalne.

Przypomnijmy, że TK już raz orzekał w tej sprawie w 2016 roku, stwierdzając, że zadania testowe w trakcie egzaminów są informacją publiczną i nie ma przesłanek do ograniczania do niej dostępu. Przepisy zmieniono, ale ograniczenie zostało tylko złagodzone. Zdaniem RPO wyłączenie przez 5 lat dostępu do informacji publicznej w praktyce powoduje, że możliwość skorzystania z prawa dostępu do informacji publicznej ma charakter iluzoryczny, a w rzeczywistości mamy do czynienia „z wtórną niekonstytucyjnością przepisów ustawowych”.

Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł o uznanie odpowiednich przepisów ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty za niezgodne z art. 61 ust. 3 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP.