Młodzi mężczyźni maski zakładają rzadko i niedbale

Naukowcy z Uniwersytetu Zielonogórskiego przedstawili raport z badania na temat noszenia masek ochronnych w przestrzeni publicznej przez Polaków w czasie pandemii SARS-CoV-2. Praca badawcza pod kierunkiem prof. Marii Gańczak z Katedry Chorób Zakaźnych Collegium Medicum UZ  jest pierwszą tego typu w Europie Środkowej.
Badacze wyszli z założenia, że choć noszenie masek chroni przed rozprzestrzenianiem się SARS-CoV-2 i wiele państw, w tym także Polska, rekomenduje ich używanie, to jednak ich niewłaściwie stosowanie może zwiększyć ryzyko transmisji.
Badanie było przeprowadzone metodą obserwacji: o określonej godzinie studenci obserwowali kolejne osoby pojawiające się w przestrzeni publicznej (na ulicy, w parku, w sklepie) w 13 województwach Polski różniących się między sobą pod względem zachorowalności na COVID-19. Zebrali 2353 takie obserwacje.
Stwierdzili, że „spacerowanie” było najczęstszą aktywnością, a następnie „robienie zakupów” i „uprawianie sportu”.
Okazało się, że trzy czwarte badanych w pierwszym tygodniu nosiło maski, ale w drugim i trzecim tygodniu obserwacji – jedynie dwie na trzy osoby (odpowiednio: 73,6%; 66,5%; 65,7%).
Najwyższy odsetek noszących maski zaobserwowano wśród osób powyżej 60. roku życia (w trzech pomiarach odpowiednio 84,3%; 83,3%; 82,1%; najniższy odsetek – wśród osób młodych, poniżej 20. roku życia (odpowiednio 68,5%;56,2%;51,1%).
W miarę upływu kolejnych tygodni zaobserwowano wyraźny trend spadkowy.
Jakie są główne wnioski z badania? Jeden na trzech Polaków nie nosi maski ochronnej w czasie pandemii SARS-CoV-2, mimo rządowego rozporządzenia nakazującego noszenie masek ochronnych w przestrzeni publicznej. Odsetek noszących maski jest szczególnie niski wśród młodych mężczyzn.
Ponadto częściej nosimy maski w przestrzeni zamkniętej niż na świeżym powietrzu. Szczególnie rzadko ma to miejsce w czasie uprawiania sportu.
Jedynie nieco ponad połowa noszących maski ochronne stosuje je w sposób prawidłowy. Kobiety częściej noszą maski we właściwy sposób. Przy czym najczęstszym błędem, który popełniają Polacy noszący maski ochronne, jest odsłanianie nosa –w ten sposób postępuje ponad połowa noszących maski. Innym częstym błędem (prawie połowa badanych) jest noszenie maski na szyi.
Wśród Polaków noszących maski dwie trzecie nosi maski z materiału, jedna czwarta – chirurgiczne. Bardzo rzadko nosimy te z filtrem N95.
Jaka nauka płynie z tej analizy? W opinii autorów badanie jednoznacznie wskazuje na pilną potrzebę wdrożenia kampanii promocyjnych na temat prawidłowego użycia masek.
Ważnym elementem w tej kampanii powinno być promowanie noszenia masek czołowych przez polityków, szczególnie tych, którzy cieszą się dużym zaufaniem społecznym. Innym kluczowym działaniem mogącym przyczynić się do wzrostu odsetka Polaków noszących maski ochronne jest prawidłowe egzekwowanie przepisów przed odpowiednie służby.
Badania zostały przeprowadzone w maju 2020 roku wśród losowo wybranych Polaków przez zespół w składzie: prof. dr hab. n. med. Maria Gańczak, prof. ZUT; dr inż. Marcin Korzeń, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie; studenci IV roku Wydziału Lekarskiego Collegium Medicum Uniwersytetu Zielonogórskiego: Oskar Pasek, Łukasz Duda-Duma i Dawid Świstara.