Student? Pracownik? Kto może być obecny podczas udzielania świadczeń zdrowotnych pacjentowi?

Czy podczas udzielania świadczeń zdrowotnych pacjentowi mogą być obecni inni pacjenci? Czy mogą to być osoby wykonujące zawód medyczny, które nie uczestniczą w danym momencie w udzielaniu tych świadczeń? Na te pytania odpowiedział Rzecznik Praw Pacjenta, w oparciu o przepisy oraz wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.
Jak wyjaśnia rzecznik, pracownicy medyczni, którzy w danej chwili nie zajmują się badaniem czy opieką nad pacjentem, mogą uczestniczyć w tym procesie tylko w wyjątkowych sytuacjach. Jakich? Jest to możliwe, gdy ich udział jest niezbędny np. ze względu na rodzaj przeprowadzanych badań lub gdy kontrolują pracownika medycznego udzielającego świadczeń.
Obecność osób trzecich wymaga wówczas zgody pacjenta. Natomiast w przypadku osoby małoletniej lub ubezwłasnowolnionej − zgody jej przedstawiciela ustawowego oraz osoby, która udziela świadczenia zdrowotnego. Taka zgoda nie jest wymagana w przypadku świadczeń udzielanych m.in. w klinikach i szpitalach akademickich, medycznych jednostkach badawczo-rozwojowych i innych uprawnionych do kształcenia lekarzy. Czyli wszędzie tam, gdzie pracują osoby kształcące się w zawodach medycznych (mogą być obecne, co nie znaczy, że mogą udzielać świadczeń). Pacjent powinien być jednak wcześniej poinformowany, że podczas udzielania świadczeń mogą być obecne te osoby, nie może być tą okolicznością zaskakiwany.
Ponadto lekarz podczas udzielania świadczeń zdrowotnych ma obowiązek poszanowania intymności i godności pacjenta, a także dbania, aby inni uczestnicy tego procesu w postępowaniu z pacjentem również przestrzegali tej zasady.
Podczas udzielania świadczeń zdrowotnych pacjentowi nie powinni być obecni także inni pacjenci. Jest to związane z ochroną danych osobowych pacjenta oraz jego danych medycznych. Proces udzielania świadczeń zdrowotnych powinien być zorganizowany w taki sposób, aby uniemożliwiał występowanie tego rodzaju sytuacji.
Rzecznik przytoczył też fragment wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 19 lutego 2016 r.: Zasadniczym warunkiem poszanowania intymności i godności pacjenta jest zatem obecność w trakcie udzielania świadczenia zdrowotnego jedynie osób wykonujących zawód medyczny i to tylko tych, które są niezbędne ze względu na rodzaj udzielanego świadczenia. Obecność innych osób jest natomiast dopuszczalna wyłącznie za zgodą pacjenta. Z praktycznego punktu widzenia poszanowanie prawa pacjenta do intymności wymaga udzielania świadczeń zdrowotnych w osobnych pomieszczeniach lub w miejscach osłoniętych, a także przyjmowania pacjentów pojedynczo, z zapewnieniem możliwości przygotowania się do badania w osobnym osłoniętym miejscu. Gabinet powinien mieć stosowne zamknięcie uniemożliwiające wejście osobom postronnym (przypadkowym).