Chrońmy naszych pacjentów przed szkodliwym wpływem pseudonauki

Pod wpływem burzy, jaką wywołały nieprzemyślane słowa jednej z celebrytek na temat leków stosowanych w chorobach psychicznych, zawierające nieprawdziwe informacje na temat zdrowia, Rada Ekspertów Naczelnej Izby Lekarskiej zamierza zwiększyć działania edukacyjne, by przeciwdziałać takim sytuacjom. Będzie wskazywać rzetelne źródła wiedzy oraz budować zaufanie społeczeństwa do autorytetów medycznych i nauki. Inicjatywę pod hasłem „Edukacja receptą na pseudonaukę” otworzy posiedzenie Rady Ekspertów – spotkanie warsztatowe dla dziennikarzy, influencerów, osób wypowiadających się w mediach i aktywnych w internecie, w czwartek, 26 stycznia.
Gdzie szukać rzetelnych informacji i danych dotyczących zdrowia, jak w pełni odpowiedzialnie przekazywać je opinii publicznej i swoim odbiorcom? Między innymi takie pytania, zdaniem Rady Ekspertów NIL, powinny zadawać sobie osoby, które zabierają głos w szczególnie wrażliwym obszarze, jakim jest zdrowie, bądź pośredniczą w przekazywaniu informacji.
– Z uwagi na postawy antyzdrowotne, skutkujące niebezpieczną dezinformacją ze strony osób, które zazwyczaj z medycyną nie mają nic wspólnego, niezwykle istotne jest dzielenie się przez nas, lekarzy, swoją wiedzą i doświadczeniem, jak też współpraca z osobami, które zawodowo lub hobbystycznie udzielają się publicznie w sprawach związanych ze zdrowiem –wyjaśniają dr hab. n. med. Magda Wiśniewska i prof. dr hab. n. med. Jerzy Samochowiec, członkowie Rady Ekspertów NIL.
Podkreślają oni, że popularny przekaz docierający do ogromnej liczby osób powinien być oparty na aktualnej wiedzy medycznej. – Oczywiście w ogromnej mierze ma to miejsce, jednak, jak wszyscy widzimy, przyglądając się różnym przekazom – przede wszystkim influencerów, youtuberów – jest bardzo dużo do zrobienia w kwestii edukacji – dodają eksperci i przypominają, że niewiedza może okazać się szkodliwa dla odbiorców.
NRL przywołała głośną w ostatnich dniach w mediach wypowiedź podróżniczki, która opublikowała jako „wyniki nowych badań” niepełne, stronniczo zniekształcone i niebezpieczne w swoim wydźwięku treści dotyczące leków antydepresyjnych (po ostrych reakcjach i perspektywie pozwu usunęła te treści). W środowisku lekarskim odbiło się to szerokim echem i spotkało ze zdecydowanymi wyrazami sprzeciwu i oburzenia.
– Mierzymy się jako lekarze z wyzwaniem, by z jednej strony po ludzku rozumieć różne punkty widzenia i z szacunkiem traktować emocje pacjentów, do których mają pełne prawo, a z drugiej strony reprezentować twardą wiedzę medyczną, edukować, weryfikować, rozwiewać wątpliwości, sprzeciwiać się pseudonaukowym treściom, przekonywać do sprawdzonych naukowo metod leczenia. To może być trudne, szczególnie w sytuacji, gdy antymedyczne narracje budzą nasze silne emocje – mówi psychiatra Magdalena Flaga-Łuczkiewicz.
Lek. Magdalena Faga-Łuczkiewicz, która jest pełnomocniczką NRL ds. zdrowia lekarzy, podkreśla znaczenie edukacji samych lekarzy, obejmującej umiejętności świadomego zarządzania swoimi emocjami oraz dobrej, efektywnej, empatycznej komunikacji z pacjentami.
– Większa świadomość procesów emocjonalnych zachodzących w nas samych i dynamiki relacji lekarz–pacjent pomaga podejmować nieagresywny dialog, dzięki któremu możemy chronić naszych pacjentów przed szkodliwym wpływem pseudonauki i przekonać ich do racjonalnego, naukowego podejścia do medycyny. Będziemy organizować dla lekarzy kolejne szkolenia, warsztaty kompetencji, treningi balintowskie – zapowiada dr Flaga-Łuczkiewicz.
Otwarte posiedzenie Rady Ekspertów NIL odbędzie się 26 stycznia o godz. 19.00 w siedzibie Naczelnej Izby Lekarskiej. Pierwsze spotkanie będzie poświęcone psychiatrii. Do wspólnej dyskusji zapraszają prof. Jerzy Samochowiec i dr hab. n. med. Magda Wiśniewska (pozostali członkowie Rady Ekspertów dołączą online), prof. Sławomir Murawiec oraz prezes NRL lek. Łukasz Jankowski i wiceprezes NRL, psychiatra dr n. med. Mateusz Kowalczyk. Możliwy jest udział online, a także stacjonarny, jednak trzeba się wcześniej zapisać.