Konieczne wpisanie bólu przewlekłego na listę chorób przewlekłych

Polskie Towarzystwo Badania Bólu opracowało rekomendacje, które mają poprawić jakość leczenia bólu przewlekłego w naszym kraju. Zaprezentowano je we wtorek, 17 października, podczas konferencji w Warszawie, w ramach obchodów Światowego Dnia Walki z Bólem.

Wciąż boimy się opioidów
- O tym, jak leczymy ból w Polsce świadczy to, że silnych analgetyków opioidowych w leczeniu bólu stosujemy pięć razy mniej niż średnia europejska. Niestety w zużyciu opioidów, czyli również w jakości medycyny bólu, jesteśmy jeszcze na poziomie Czarnogóry, Rosji, Albanii - powiedziała prezes Polskiego Towarzystwa Badania Bólu (PTBB) dr Magdalena Kocot-Kępska.
Jak przypomniała, z danych wynika, że jedna piąta obywateli Europy (ok. 150 mln) cierpi z powodu bólu przewlekłego. W Polsce liczbę tę szacuje się na 8-8,5 mln.
- Ból przewlekły jest jednym z najistotniejszych problemów współczesnej medycyny, ponieważ u pacjenta występuje niezwykle wysokie ryzyko rozwoju depresji, lęku, zaburzeń poznawczych, zaburzeń snu. Jest to problem nie tylko pacjenta, ale i jego rodziny - mówiła specjalistka. Jak dodała, ból przewlekły jest bardzo drogim schorzeniem dla systemu ochrony zdrowia, ale też dla pracodawców (ze względu na wysoką absencję w pracy oraz obniżoną produktywność) i społeczeństwa. - Są to koszty większe niż koszty chorób sercowo-naczyniowych, raka i cukrzycy - podkreśliła.

Dysponujemy standardem leczenia
Dr Kocot-Kępska przypomniała, że w lutym 2023 r., po latach starań, ukazało się przełomowe rozporządzenie ministra zdrowia w sprawie standardu organizacyjnego leczenia bólu w warunkach ambulatoryjnych. Dotyczy ono przede wszystkim podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) i ambulatoryjnej opieki specjalistycznej. Wprowadziło ono standard i pokazało, w jaki sposób oceniać nasilenie bólu oraz w jaki sposób wdrażać leczenie bólu - przede wszystkim przewlekłego i istotnego klinicznie.

Rekomendacje specjalistów
Krokiem do poprawy leczenia bólu w Polsce są opracowane przez Polskie Towarzystwo Badania Bólu we współpracy z Fundacją Eksperci dla Zdrowia rekomendacje dotyczące wdrażania profilaktyki bólu przewlekłego oraz jego leczenia, w tym stosowania tzw. zintegrowanej medycyny bólu.
Według dr Kocot-Kępskiej istotnymi rekomendacjami są:
1.    podniesienie wyceny świadczeń zdrowotnych udzielanych w ramach poradni leczenia bólu, a ponadto wpisanie porady psychologicznej w ramach poradni leczenia bólu, aby mogła być finansowana.
2.    Kolejnym postulatem PTPP jest utworzenie oddziałów wysokospecjalistycznych, w których pacjenci z bólem przewlekłym byliby leczeni wielokierunkowo, zgodnie z zasadami zintegrowanej medycyny bólu, obejmującej nie tylko farmakoterapię, ale też metody alternatywne, styl życia i psychoterapię. - Muszą to być oddziały prowadzone przez specjalistów medycyny bólu, czyli osoby mające doświadczenie w medycynie bólu, które posiadają specjalizacje europejskie, czy są po studiach podyplomowych w tej dziedzinie. Bo to jest w tej chwili jedyna gwarancja odpowiedniej wiedzy w zakresie leczenia bólu - powiedziała dr Kocot-Kępska.
3.    Konieczne jest utworzenie czterech oddziałów leczenia bólu w Polsce (łącznie ok. 20 łóżek szpitalnych) dla pacjentów w kryzysie bólowym. Jak tłumaczy dr hab. Dariusz Kosson z Sekcji Interwencyjnej PTBB, w momencie gdy leki nie pomagają, natychmiast do pomocy włączy się wielospecjalistyczny zespół lekarzy, psychologów i terapeutów i w ciągu krótkiego czasu opanują kryzys bólowy.
4.    Kolejną rekomendacją jest stworzenie ścieżki leczenia dla pacjenta z neuralgią po przebytym półpaścu. Jest to najdroższe i najbardziej dokuczliwe powikłane półpaśca. Ból z tym związany często trwa do końca życia pacjenta.  Pacjent otrzymałby leczenie ostrego bólu, zwiększono by także dostępność szczepień.
5.    Dr Kocot-Kępska zapowiedziała także wniosek do Ministerstwa Zdrowia o wpisanie bólu przewlekłego na listę chorób przewlekłych. W jej opinii realnym postulatem jest poszerzenie liczby specjalności lekarskich, których reprezentanci będą mogli przyjmować w poradniach leczenia bólu w ramach kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia. - Będą to lekarze posiadający umiejętność: medycyna bólu - wyjaśniła specjalistka.
6.    Bardzo ważna jest rekomendacja dotycząca zapewnienia pacjentom z bólem dostępu do odpowiedniej, zindywidualizowanej terapii przeciwbólowej. - Analgetyki opioidowe albo nie są refundowane, albo mają niejednolitą refundację. Dlatego ja się wcale nie dziwię, że lekarze POZ nie chcą ich przepisywać - mówiła dr Kocot-Kępska.
7.    Podkreśliła, że refundacja tych leków wymaga ujenolicenia i uporządkowania. Wszystkie opioidy powinny być wprowadzone do refundacji jako leków pierwszego wyboru.
Specjaliści zapewniają, że nie ma przeszkód, aby szereg z przedstawionych postulatów zostało wprowadzonych bez zbędnej zwłoki.