Ministerstwo Zdrowia otwiera konsultacje „Krajowego Programu Działań wobec Chorób Otępiennych 2025–2030”
Program po raz pierwszy stawia na kompleksową walkę z m.in. z chorobą Alzheimera
Ministerstwo Zdrowia właśnie ogłosiło konsultacje projektu uchwały dotyczącej „Krajowego Programu Działań wobec Chorób Otępiennych na lata 2025–2030”. To odpowiedź na wyzwania związane z chorobą Alzheimera i innymi otępieniami, które w związku ze zmianami demograficznymi dotykają coraz większą liczbę Polaków.
Niepokojące dane
Badania PolSenior2 (2017–2020) jednoznacznie wskazują na rosnącą częstość występowania zaburzeń poznawczych u osób starszych. Co istotne, w porównaniu do poprzedniej edycji (PolSenior1) zaobserwowano wzrost nie tylko liczby przypadków podejrzenia otępienia, ale także postaci umiarkowanych i ciężkich. W grupie 60+ aż 15,8% wykazuje objawy otępienia, z czego większość to postaci łagodne. Jednak schorzenie nasila się, co generuje coraz większe koszty leczenia i opieki i obciążenie dla systemu ochrony zdrowia.
W Polsce choroba Alzheimera i schorzenia pokrewne dotykają ponad pół miliona osób. Rocznie rejestrowanych jest ponad 100 tysięcy nowych przypadków. To oznacza wzrost liczby chorych o około 4–5% w ostatniej dekadzie.
Kompleksowy program działań
W odpowiedzi na narastający problem Rada Ministrów planuje przyjąć uchwałę w drugim półroczu 2025 r. Uchwała ma wejść w życie z dniem podjęcia. Jak podkreśla resort, samo wejście przepisów w życie nie rozwiąże problemów związanych z rosnącą liczbą przypadków chorób otępiennych, a jedynie da podstawę do wdrożenia instrumentów niezbędnych do jego rozwiązania. Wejście w życie uchwały umożliwi skuteczne wdrażanie tychże działań w perspektywie od 2030 r.
Krajowy Program Działań wobec Chorób Otępiennych na lata 2025–2030, pierwszy taki w Polsce, zakłada szeroki zakres działań, które koncentrują się na siedmiu kluczowych obszarach: podnoszenie świadomości społecznej, zmniejszanie ryzyka zachorowania, wsparcie wczesnej diagnostyki, leczenie, opieka i wsparcie dla chorych, wsparcie dla opiekunów, budowanie systemów gromadzenia danych, badania naukowe i innowacje.
Zmiana podejścia do opiekunów
Wśród rozwiązań znalazły się nie tylko te dotyczące osób chorych, ale również ich opiekunów nieformalnych – najczęściej bliskich pacjentów, którzy przez lata zapewniają opiekę. Diagnoza choroby Alzheimera to w praktyce wieloletnia, często 8-14-letnia, droga wymagająca stałej, intensywnej opieki. Jak pokazują badania, to właśnie opiekunowie najczęściej doświadczają ogromnego obciążenia psychicznego, stresu, a nawet depresji. Określa się ich mianem „ukrytych ofiar choroby Alzheimera”.
Z raportów Ministerstwa Zdrowia i NFZ wynika, że opieka nad chorymi z otępieniem jest bardziej wymagająca niż opieka nad pacjentami z chorobami somatycznymi. Opiekunowie mierzą się z izolacją społeczną, problemami finansowymi, brakiem odpowiedniej wiedzy i zrozumienia ze strony najbliższego otoczenia. W efekcie często rezygnują z własnej aktywności zawodowej i społecznej.
W planach jest wprowadzenie systemowych rozwiązań dopasowanych do potrzeb tej grupy – tak, by opieka nieformalna mogła być uzupełniona przez opiekę formalną.
Ministerstwo przypomina, że lekarze, opiekunowie, organizacje pacjentów, samorządy i wszyscy zainteresowani mogą zgłaszać opinie do 23 lipca 2025 roku.
