Większość chorych po oparzeniu przełyku środkiem żrącym wymaga interwencji chirurgicznej – rozszerzania zwężenia lub wytworzenia przełyku zastępczego z odcinka jelita.

Spożycie chemicznych środków żrących powoduje oparzenia górnego odcinka przewodu pokarmowego. Może być również przyczyną zmian pooparzeniowych w gardle i drogach oddechowych, a także zatruć prowadzących do niewydolności wielonarządowej i śmierci. Do spożycia środków żrących dochodzi najczęściej przypadkowo, rzadziej w celach samobójczych, a wyjątkowo w wyniku zamierzonego działania osób trzecich. Rozległość zmian oparzeniowych w przewodzie pokarmowym zależy od składu chemicznego, konsystencji i ilości wypitego środka.^1,2 Udzielenie pierwszej pomocy osobie, która wypiła środek żrący, polega na podaniu do wypicia wody lub mleka w celu rozcieńczenia i osłabienia działania parzącego. Odstąpiono od stosowania środków zobojętniających, które w trakcie egzotermicznej reakcji neutralizacji pogłębiają skutki oparzenia. Przeciwwskazane jest również prowokowanie wymiotów, bowiem działanie to zwiększa ryzyko perforacji przełyku.

Nie przyjęto jednolitego stanowiska określającego zasady postępowania wczesnego, mającego na celu zapobieganie powstawaniu bliznowego zwężenia przełyku i żołądka. W warunkach szpitalnych należy wykonać badanie radiologiczne z użyciem rozpuszczalnych w wodzie środków cieniujących, by wykluczyć perforację przełyku lub żołądka. Po przeprowadzeniu oceny laryngologicznej podejmowane są próby wykonywania badań endoskopowych w celu ustalenia zakresu uszkodzenia i zaplanowania dalszego postępowania terapeutycznego. U większości chorych oparzenie prowadzi z czasem do powstania bliznowego zwężenia w przełyku, żołądku, a nawet dwunastnicy. W zależności od rozległości i lokalizacji zwężenia stosuje się różne metody leczenia. Jeśli zwężenie jest niewielkie, w ciągu 1-3 miesięcy po oparzeniu miejsce zwężenia poszerza się mechanicznie drogą endoskopową. Później w okolicę tę wprowadza się stent pozostawiany na pewien czas.³ Nowością są stenty biodegradalne, z czasem ulegające rozfragmentowaniu i wchłonięciu.⁴ Chorzy z rozległymi zwężeniami bliznowymi wymagają przeprowadzenia operacji odtwórczej przełyku z użyciem różnych odcinków jelit uszypułowanych na krezce.^5-8

Następstwa urazu chemicznego

Nasilenie objawów klinicznych występujących po wypiciu chemicznego środka żrącego bywa różne. Najczęściej są to: pieczenie, ból w jamie ustnej i gardle, krztuszenie się, ból w okolicy zamostkowej, ślinotok, nudności, wymioty, krwioplucie oraz ból brzucha. Niekiedy rozwijają się objawy wstrząsu.