Choroba Leśniowskiego-Crohna dotyczy głównie ludzi młodych. Konieczność poddania ich leczeniu operacyjnemu oraz dynamiczny rozwój metod małoinwazyjnych sprawiają, że w tej grupie chorych coraz częściej wykonuje się operacje laparoskopowe.

Chorobę Leśniowskiego-Crohna (ChLC) po raz pierwszy opisał Antoni Leśniowski w 1903 r.¹ Na świecie jest ona bardziej znana jako choroba Crohna dzięki dokładniejszemu i powszechniej znanemu opisowi opublikowanemu przez Burrillda Bernarda Crohna w 1932 r.² ChLC jest przewlekłą chorobą zapalną przebiegającą z okresami zaostrzeń i remisji. Jej etiologia pozostaje nieznana – sugeruje się znaczenie czynników genetycznych, immunologicznych oraz infekcyjnych. Zmiany zapalne zajmują całą grubość ściany przewodu pokarmowego i mogą dotyczyć każdej jego części, od jamy ustnej do odbytu. W Polsce ChLC występuje u 2-3/100 000 osób. Obecnie diagnostyka, rozpoznawanie ChLC oraz leczenie opierają się na standardach ECCO (European Crohn and Colitis Organisation) opracowanych w 2009 r. i opublikowanych w 2010 r.³

Obraz kliniczny

Chorobę Leśniowskiego-Crohna zalicza się, obok wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, do nieswoistych chorób zapalnych jelit. Rozpoczyna się najczęściej między 15 a 35 r.ż. bólami brzucha i biegunką, którym towarzyszą zazwyczaj niechęć do jedzenia, utrata masy ciała, osłabienie i gorączka. Przebieg choroby jest przewlekły z okresami zaostrzeń i remisji. Zaostrzenie jest często wskazaniem do leczenia w szpitalu.

Zmiany zapalne mogą wystąpić w każdym odcinku przewodu pokarmowego, od jamy ustnej do odbytu. U pacjentów z biegunką trwającą ponad 6 tygodni powinno się podejrzewać ChLC i wykonać badanie kolonoskopowe połączone z oceną końcowego odcinka jelita cienkiego.⁴ Klasyfikację kliniczną choroby ustalono na kongresie w Montrealu w 2005 r. (klasyfikacja montrealska). Opiera się ona na trzech głównych kryteriach: wieku chorego w chwili ustalenia rozpoznania, lokalizacji zmian, występowaniu zwężeń i przetok jelitowych oraz zmian okołoodbytniczych (tab. 1).⁵

Zaburzeniom jelitowym mogą towarzyszyć objawy ze strony innych układów i narządów, w tym: zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, zapalenie stawów krzyżowo-biodrowych, zapalenie stawów obwodowych, osteopenia i osteoporoza, rumień guzowaty, zgorzelinowe zapalenie skóry, łuszczyca, pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych, autoimmunologiczne zapalenie wątroby, kamica żółciowa, zapalenie naczyniówki, zapalenie spojówek, zapalenie twardówki, powikłania zakrzepowo-zatorowe oraz autoimmunologiczna plamica małopłytkowa.