ŚWIĄTECZNA DARMOWA DOSTAWA od 20 grudnia do 8 stycznia! Zamówienia złożone w tym okresie wyślemy od 2 stycznia 2025. Sprawdź >
Chirurgia onkologiczna
Współczesne zasady operacyjnego leczenia chorych z nowotworem jelita grubego
prof. dr hab. n. med. Krzysztof Grabowski
dr hab. n. med. Krystyna Markocka-Mączka, prof. nadzw. UM
Leczenie operacyjne raka jelita grubego jest postępowaniem z wyboru. Typ wykonanej operacji zależy od zaawansowania i umiejscowienia nowotworu.
Wstęp
Spośród nowotworów złośliwych jelita grubego najczęstszy jest gruczolakorak, ale spotyka się także nowotwory o innym utkaniu. Rak jelita grubego (RJG) jest nowotworem, na który choruje coraz więcej ludzi na całym świecie. Jest jednym z najczęstszych nowotworów występujących w krajach uprzemysłowionych. Badania wykazują, że częstość jego występowania w krajach rozwijających się systematycznie rośnie wraz ze zmianą sposobu odżywiania.1 Według ostatniego opublikowanego raportu Krajowego Rejestru Nowotworów RJG jest trzecim u mężczyzn, a drugim u kobiet nowotworem złośliwym w Polsce pod względem częstości zachorowań.2 Zachorowalność na RJG zwiększa się z wiekiem, osiągając szczyt w siódmej dekadzie życia, choć ostatnio obserwuje się wzrost zachorowalności osób młodych <40 r.ż.3,4
Patogeneza i objawy kliniczne
Etiopatogeneza RJG jest wieloczynnikowa. Istotne znaczenie mają nawyki żywieniowe, do których należy zaliczyć spożywanie zbyt dużej ilości tłuszczów, białka, pokarmów ubogoresztkowych, produktów zawierających nitrozaminy i nadużywanie alkoholu. Rozwojowi RJG sprzyja niedobór witamin A, C i D oraz błonnika. Kolejnymi istotnymi czynnikami mającymi znaczenie w rozwoju RJG są uwarunkowania genetyczne oraz przewlekłe choroby zapalne jelit.1,5 Zdecydowana większość raków jelita grubego rozwija się jako raki sporadyczne na tle polipów gruczołowych.
Objawy RJG zależą od umiejscowienia zmiany, jej wielkości, stopnia zaawansowania i ewentualnych przerzutów. Nowotwory znajdujące się w prawej połowie okrężnicy mogą powodować smoliste stolce, niecharakterystyczne bóle brzucha, a bardzo typowym objawem towarzyszącym jest niedokrwistość. W nowotworach po lewej stronie okrężnicy dominują w obrazie klinicznym zmiany charakteru wypróżnień, krwawienia oraz narastająca niedrożność. W przypadku guzów zlokalizowanych w odbytnicy najczęstsze jest krwawienie z oddawanym stolcem i narastające trudności w oddawaniu stolca z uczuciem niepełnego wypróżnienia. Bez względu na lokalizację zmiany mogą występować takie niecharakterystyczne objawy, jak osłabienie, utrata masy ciała czy utrata łaknienia.6
Diagnostyka
Wczesne rozpoznanie nowotworu ma istotny wpływ na wyniki leczenia. Badania przesiewowe pozwalają wykryć RJG jeszcze w okresie bezobjawowym. Obecnie stosowane są dwa badania skriningowe: badanie na krew utajoną w kale oraz kolonoskopia z pobraniem ...