Pomimo definicyjnego braku możliwości tworzenia przerzutów odległych przez zmiany nowotworowe gruczołu piersiowego o typie raka wewnątrzprzewodowego ich diagnostyka i leczenie nadal są źródłem problemów klinicznych.

Sytuacja epidemiologiczna

W okresie przed wprowadzeniem populacyjnych programów przesiewowego wykrywania nowotworów złośliwych piersi guzy nowotworowe gruczołu piersiowego o typie raka wewnątrzprzewodowego (DCIS – ductal carcinoma in situ) stanowiły 3-5% raków tego gruczołu. Upowszechnienie skriningu mammograficznego doprowadziło do znacznego zwiększenia liczby wykrywanych przypadków DCIS. Ich obecny odsetek wynosi 20-30% wszystkich stwierdzanych rodzajów raka piersi (Ameryka Północna, Europa) ze współczynnikiem zachorowalności 14-32,5/100 000.^1,2 Do zdiagnozowania blisko 80% zachorowań na DCIS dochodzi w bezobjawowym okresie choroby dzięki wykorzystaniu programów badań przesiewowych. W pozostałych przypadkach rozpoznaniu radiologicznemu towarzyszą obecne u chorych zmiany w badaniu fizykalnym.² Mimo to, zwłaszcza w naszym kraju, nadal niezbędne jest upowszechnienie tej formy wykrywania raka piersi.³

W 2005 r. w USA stwierdzono 231 840 nowych przypadków inwazyjnych raków piersi.⁴ W tym samym okresie zdiagnozowano w Stanach Zjednoczonych 60 290 nowych zachorowań na raka piersi in situ.⁵ Z danych opublikowanych przez Elmore i Fentona wynika, iż u co 33 kobiety w trakcie jej życia zostanie zdiagnozowana przedinwazyjna postać raka piersi.⁶

Dlaczego konieczne jest leczenie operacyjne chorych z DCIS

Zmiany nowotworowe wewnątrzprzewodowe nie podlegają obligatoryjnie konwersji do guzów naciekających. Jednak w ciągu 10 lat od ich zdiagnozowania w 14-53% przypadków DCIS może nastąpić progresja do postaci inwazyjnych.⁷ Według Lamberta i wsp. ryzyko tej transformacji zależy przede wszystkim od stopnia złośliwości histologicznej guza (stopień G). Jak stwierdzili autorzy, jest ono znikome u chorych z DCIS o małym stopniu złośliwości (G1 – low grade DCIS) oraz wielokrotnie większe w przypadku zmian G3 (14 % vs. 75 %).⁸

Kolejnym argumentem przemawiającym za koniecznością leczenia operacyjnego chorych z DCIS jest ryzyko współistnienia raka in situ z rakiem inwazyjnym. Taka sytuacja może dotyczyć od 6 do 41% przypadków DCIS zdiagnozowanych w badaniu histopatologicznym materiału tkankowego uzyskanego podczas biopsji gruboigłowej zmiany pierwotnej.^9-11 Wśród czynników zwiększających ryzyko współistnienia postaci naciekającej raka piersi należy wymienić: