Decyzję o rozpoczęciu żywienia dożylnego w warunkach domowych trzeba podejmować rozważnie, zgodnie z kryteriami towarzystw naukowych.

Wstęp

Wielopoziomowa niedrożność przewodu pokarmowego na tle rozsiewu nowotworowego jest niezwykle frustrującym przypadkiem dla chirurga. Zazwyczaj przed operacją nie ma wystarczających danych i pacjent wśród klasycznych objawów rozwiniętej niedrożności jest kwalifikowany do laparotomii. Po otwarciu jamy brzusznej postępowanie ogranicza się najczęściej do laparotomii zwiadowczej. Wyłonienie stomii w niedużej odległości od więzadła Treitza, owszem, zazwyczaj rozwiązuje problem niedrożności, ale powoduje na tyle duże zaburzenia metaboliczne, że takie postępowanie jest mniej korzystne niż sama niedrożność. W podejściu klasycznym (zwłaszcza w mniejszych ośrodkach), ze względu na brak możliwości pomocy, pacjenci umierają po kilku, kilkunastu dniach w szpitalu, domu lub hospicjum. Postępowanie takie, choć nadal dość powszechne, znacznie odbiega od współczesnego stanu wiedzy medycznej.

Postępowanie

Co zatem należy zrobić? Optymalnym postępowaniem jest założenie gastrostomii endoskopowej lub – jeśli taki zabieg jest niemożliwy – wykonanie chirurgicznej gastrostomii, zwłaszcza jeśli rozpoznanie zostało ustalone w trakcie laparotomii. Celem tego zabiegu jest odbarczenie zalegania żołądkowego z nieporównywalnie większym komfortem chorego niż taki zabieg przeprowadzony z użyciem sondy nosowo-żołądkowej. Po wygojeniu rany, ustabilizowaniu metabolicznym chorego oraz wyleczeniu zakażeń należy go zgłosić do ośrodka zajmującego się domowym żywieniem pozajelitowym.

W Polsce funkcjonuje Sieć Ośrodków Leczenia Niewydolności Jelit. Należą do niej ośrodki mające pełną możliwość leczenia i wieloletnie doświadczenie:

• Klinika Chirurgii Ogólnej i Żywienia Klinicznego WUM w Warszawie
• Oddział Chirurgii Ogólnej i Leczenia Niewydolności Przewodu Pokarmowego Szpitala Wielospecjalistycznego w Skawinie koło Krakowa
• Centrum Leczenia Żywieniowego Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. M. Pirogowa w Łodzi
• Klinika Chirurgii Ogólnej, Endokrynologicznej i Onkologii Gastroenterolo-gicznej w Poznaniu
• Klinika Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Leczenia Żywieniowego w Lublinie
• Ośrodek Żywienia Klinicznego Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Olsztynie.

W Europie w różnych krajach chorzy z wielopoziomową niedrożnością nowotworową stanowią od 8% do 60% pacjentów żywionych pozajelitowo w domu. W Polsce jest to 30% spośród około 800 chorych, czyli między 200 a 300 chorych.