Otyłość stała się powszechnym problemem zdrowotnym na świecie. Pojawia się coraz więcej doniesień na temat niekorzystnego wpływu otyłości na wzrost liczby zachorowań na nowotwory złośliwe.

Wstęp

Otyłość przyjmuje rozmiary epidemii, zwłaszcza w krajach wysoko rozwiniętych. Chorobę tę można zdefiniować jako gromadzenie się nadmiaru całkowitej tkanki tłuszczowej wskutek przyjmowania liczby kalorii przekraczającej zapotrzebowanie energetyczne organizmu. Rozwojowi otyłości sprzyja brak aktywności fizycznej. Jednym z najczęściej stosowanych wskaźników służących do oceny stopnia otyłości jest wskaźnik masy ciała (BMI – body mass index). BMI dobrze koreluje z ryzykiem rozwoju chorób współistniejących z otyłością oraz z ryzykiem śmiertelności. Podwyższona wartość BMI związana jest ze zwiększonym ryzykiem rozwoju m.in. cukrzycy typu 2, nadciśnienia tętniczego, choroby wieńcowej oraz zgonu z powodu chorób sercowo-naczyniowych. Obliczenie wskaźnika masy ciała jest tanie, proste i szybkie. Wskaźnik masy ciała oblicza się na podstawie następującego wzoru:

BMI (kg/m²) = masa ciała (kg)/wzrost (m²)

Do oceny stopnia otyłości na podstawie BMI najczęściej stosuje się klasyfikację opracowaną przez World Health Organization (WHO) (tab. 1).

Szacuje się, że 97 mln dorosłych w Stanach Zjednoczonych ma nadwagę lub jest otyłych. To ponad 50% amerykańskiej populacji dorosłych. Z tej grupy 11 mln dorosłych cierpi na ciężką otyłość.¹ W Polsce według danych Instytutu Żywności i Żywienia 64% mężczyzn, prawie połowa kobiet (49%) i aż 22% uczniów szkół podstawowych i gimnazjów ma BMI >25 kg/m².²

W światowym piśmiennictwie pojawia się coraz więcej doniesień na temat niekorzystnego wpływu otyłości na zwiększenie liczby zachorowań na nowotwory złośliwe. Zjawisko to tłumaczy się m.in. biologiczną aktywnością tkanki tłuszczowej (produkcja estrogenów, adipokin, cytokin).

Niekorzystny wpływ otyłości na rozwój choroby nowotworowej

Na świecie diagnozuje się rocznie około 14 mln nowych przypadków raka i 8,2 mln zgonów z powodu chorób nowotworowych.³ Część tych zachorowań jest związana z nadmierną masą ciała. W dostępnej literaturze można znaleźć wiele prac opisujących niekorzystny wpływ nadmiernej masy ciała na ryzyko rozwoju choroby nowotworowej i na wyniki leczenia.

Rak endometrium

Keum i wsp. na podstawie analizy 50 badań z baz PubMed i Embase stwierdzili, że zwiększenie masy ciała o każde 5 kg powoduje wzrost ryzyka rozwoju raka piersi o 11%, raka endometrium u kobiet po menopauzie niestosujących hormonalnej terapii zastęp...