Holistyczna opieka nad chorym ze stomią ma ogromne znaczenie w przywróceniu mu dobrej jakości życia.

Wprowadzenie

Wyłonienie stomii jest w wielu przypadkach nieodłącznym elementem procedur chirurgicznych wykonywanych w obrębie przewodu pokarmowego i układu moczowego. Często stanowi jeden z etapów kompleksowego leczenia chirurgicznego prowadzących do pełnego wyleczenia pacjenta i jego powrotu do zdrowia. Wpływa również na zmniejszenie liczby ciężkich powikłań okołooperacyjnych. Szczególnie przy pilnych wskazaniach do operacji taki sposób postępowania rozstrzyga o ratowaniu życia chorego.^1,2

Definicja stomii wskazuje, że jest to celowe chirurgiczne połączenie narządów jamistych z powierzchnią skóry. Samo słowo „stomia” pochodzi z języka greckiego i oznacza otwór lub usta.^3,4 Istnieją 3 główne typy stomii, które zapewniają alternatywny dla naturalnego sposób wydalania stolca (ileostomia, kolostomia) lub moczu (urostomia).⁵ Ich nazewnictwo wiąże się z nazewnictwem anatomicznym: ileostomia oznacza wyłonienie w obrębie jelita krętego, kolostomia powstaje na jednym z odcinków okrężnicy (rzadziej używana nomenklatura: cecostomia – wyłoniona na kątnicy, transwersostomia – na poprzecznicy i sigmoidostomia – na esicy), a urostomia polega na połączeniu obu moczowodów ze ścianą brzucha bezpośrednio (ureterocutaneostomia) lub poprzez wyizolowany odcinek jelita cienkiego (ureteroileocutaneostomia).⁶

Wskazania do wyłonienia stomii

Wskazania do wyłonienia stomii są różnorodne – począwszy od chorób nowotworowych, uchyłków, chorób zapalnych, zmian niedokrwiennych i wad wrodzonych aż po zmiany popromienne i urazy.^1-4,7 Najczęstszą przyczyną wyłonienia stomii jelitowych w Polsce pozostaje rak jelita grubego, stanowiący ok. 77% przypadków. Z kolei urostomia w >90% przypadków jest wykonywana z powodu nowotworów pęcherza moczowego.¹ Zabiegi wyłonienia stomii przeprowadza się zarówno w trybie planowym, jak i w trybie ostrodyżurowym. Stomię wyłania się na stałe w sytuacji nieodwracalnego zniszczenia aparatu wydalniczego lub czasowo, do chwili ustąpienia choroby.⁸

Na podstawie informacji z Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) szacuje się, że w Polsce wykonuje się 6000-7000 zabiegów wyłonienia stomii rocznie.¹ Współczesna medycyna, dzięki nieustannemu rozwojowi technologii i prowadzonym badaniom klinicznym w chirurgii jamy brzusznej, prezentuje dużą zmienność poglądów dotyczących konieczności wyłaniania stomii. Zmniejszenie odsetka wykonywanych stomii stałych byłoby niewątpliwym sukcesem. Należy jednak pamiętać, że zawsze będą tacy chorzy, u których ze względu na jednostkę chorobową, jej zaawansowanie czy powikłania w żaden sposób nie uda się uniknąć wyłonienia stomii.^1-3