W pracy omówiono najnowsze wytyczne Society for Vascular Surgery dotyczące leczenia tętniaka aorty brzusznej. Tekst został napisany na podstawie artykułu „The Society for Vascular Surgery practice guidelines on the care of patients with an abdominal aortic aneurysm” autorstwa Elliota L. Chaikofa i wsp., który ukazał się w 2018 r. w czasopiśmie „Journal of Vascular Surgery” [2018;67(1):2-77.e2].¹

Wprowadzenie

Opieka nad pacjentami z tętniakiem aorty brzusznej (AAA – abdominal aortic aneurysm) stanowi duże wyzwanie dla chirurga naczyniowego i wymaga holistycznego podejścia do chorego. Wybór strategii operacyjnej i optymalna terapia chorób towarzyszących mają kluczowe znaczenie dla osiągnięcia jak najlepszych wyników leczenia. W styczniu 2018 roku na łamach „Journal of Vascular Surgery” ukazały się najnowsze wytyczne Society of Vascular Surgery (SVS) dotyczące leczenia tętniaka aorty brzusznej. Rekomendacje te są uaktualnieniem dokumentu z 2009 roku i są przeznaczone zarówno dla chirurgów, jak i lekarzy pozostałych specjalności zaangażowanych w leczenie pacjentów z AAA.

Ocena pacjenta z tętniakiem aorty brzusznej

Tętniak aorty brzusznej definiujemy jako poszerzenie średnicy aorty w odcinku podprzeponowym powyżej 3 cm. Najważniejszymi czynnikami ryzyka powstawania tętniaka są wiek >65 lat oraz płeć męska, co potwierdzono w ostatnio opublikowanym badaniu, w którym wzięło udział 3 mln mieszkańców USA.² Po raz kolejny udowodniono, że bardzo duży wpływ na rozwój AAA ma palenie wyrobów tytoniowych. Ponad 90% pacjentów z AAA jest lub było palaczami. Palenie papierosów w jakimkolwiek momencie życia zwiększa ryzyko powstania tętniaka aż o 35%.³ Uzależnienie od wyrobów tytoniowych znacząco zwiększa również ryzyko pęknięcia tętniaka, dlatego ważne jest, aby każdego chorego aktywnie zachęcać do zaprzestania palenia.

Diagnostyka

Głównym narzędziem diagnostycznym w wykrywaniu AAA jest ultrasonografia (USG), która charakteryzuje się prawie 100-procentową czułością i swoistością. USG jest preferowanym badaniem przesiewowym ze względu na jego niski koszt oraz brak narażenia na promieniowanie rentgenowskie. Przy kwalifikacji pacjenta do zabiegu operacyjnego niezbędne jest jednak wykonanie angiografii (angio-TK). Obecnie nie ma wskazań do screeningu całej populacji w kierunku AAA. W najnowszych zaleceniach autorzy rekomendują wykonanie przesiewowego USG jamy brzusznej w następujących przypadkach:

• u osób powyżej 65 r.ż., które kiedykolwiek paliły tytoń (zal. 1A)
• u osób powyżej 65 r.ż., u których u krewnego pierwszego stopnia stwierdzono AAA (zal. 2C).