Chirurgia minimalnie inwazyjna jest kolejnym kamieniem milowym w rozwoju chirurgii. Małoinwazyjne techniki leczenia stosowane przez doświadczonych chirurgów przynoszą pacjentom wiele korzyści. Aby chory mógł z nich skorzystać, chirurg musi być świadomy ograniczeń tej metody oraz opanować nowe umiejętności.

„Dobry chirurg wierzy w to, co widzi; zły widzi to, w co wierzy”.

Robin Cook

Wprowadzenie

Chirurgia minimalnie inwazyjna ma wiele zalet, takich jak: mniejsza utrata krwi, łagodniejsze dolegliwości bólowe po zabiegu operacyjnym, szybszy powrót pełnej aktywności przewodu pokarmowego, krótszy czas hospitalizacji, krótszy czas powrotu do aktywności zawodowej, mniejsze ryzyko infekcji miejsca operowanego i lepszy efekt kosmetyczny. Nie jest to jednak technika doskonała (niektóre ograniczenia nie mają nawet odpowiednika w języku polskim, np. fulcrum effect, 2-D environment, paradoxical hand-eye movement, hand-eye dissociation, tactile perception, haptic perception/feedback, motion freedom). Chirurg wykonujący zabieg małoinwazyjny powinien opanować nowe umiejętności:

• psychomotoryczne – ich brak może prowadzić do niezamierzonego uszkodzenia struktur sąsiadujących; poprawa wyników w tym zakresie jest możliwa przez regularny trening na trenażerach zwykłych/wirtualnych oraz podczas operacji
• kognitywne – wskutek ich braku dochodzi do świadomego i zamierzonego uszkodzenia struktur anatomicznych spowodowanego nieprawidłowym rozpoznaniem (a nie brakiem wiedzy czy umiejętności). Jest to po części związane z faktem, że to, co chirurg widzi przez tor wizyjny, nie jest tym samym, co widzi w trakcie zabiegu otwartego. Konieczna jest zatem znajomość lokalizacji struktur anatomicznych z nowej perspektywy. Aspekt ten doskonale oddaje opinia pioniera chirurgii minimalnie inwazyjnej prof. Alfreda Cuschieriego: „[…] różnica między anatomią klasyczną a laparoskopową jest taka, jak między anatomią chirurgiczną a anatomią prawidłową”.

Około 20-50% powikłań chirurgii minimalnie inwazyjnej powstaje jeszcze przed rozpoczęciem właściwego zabiegu, najczęściej na etapie wytworzenia dostępu do jamy otrzewnowej, kiedy może dojść do uszkodzenia struktur naczyniowych, przewodu pokarmowego, pęcherza moczowego lub nerwów. Należy jednak zaznaczyć, że częstość tych powikłań znacząco się zmniejszyła wraz z upowszechnieniem tej techniki oraz wzrostem wiedzy i doskonaleniem umiejętności chirurgów.

Uszkodzenia struktur naczyniowych

Częstość uszkodzeń struktur naczyniowych, w zależności od badania, jest szacowana na 0,2-2,8% zabiegów. W większości przypadków dotyczą one małych naczyń przedniej ściany jamy brzusznej, w tym największego spośród nich naczynia – tętnicy nabrzuszn...