W 2018 roku opublikowano wyniki wielu ważnych badań dotyczących urologii onkologicznej. W tych spośród nich, które miały charakter randomizowany, wyraźnie wskazano na decydujące znaczenie rezonansu magnetycznego w diagnostyce raka gruczołu krokowego. Pozwala to przypuszczać, że metoda ta w nieodległym czasie będzie odgrywać kluczową rolę w podejmowaniu decyzji terapeutycznych u mężczyzn dotkniętych tym nowotworem. Pierwszy raz w historii badań nad rakiem stercza wykazano, że u pacjentów, u których w chwili rozpoznania stwierdza się ograniczoną liczbę przerzutów, leczenie miejscowe (radioterapia cytoredukcyjna) wywiera istotny korzystny wpływ na ich przeżycie, z kolei armamentarium leków stosowanych u chorych na raka stercza opornego na wytrzebienie zasilił kolejny preparat. W odniesieniu do uogólnionego raka nerki nie potwierdzono korzystnego wpływu nefrektomii cytoredukcyjnej w grupie średniego i dużego ryzyka, podkreślając jej rolę jedynie w przypadku dolegliwości wynikających z obecności zmiany pierwotnej lub u chorych, u których leczenie celowane było skuteczne. W 2018 roku przedstawiono również wyniki randomizowanego badania dotyczącego chemioterapii adiuwantowej u pacjentów poddanych nefroureterektomii z powodu raka urotelialnego.

Poniższe opracowanie zawiera streszczenia poszczególnych badań, których wyniki omawiano w ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy, w tym podczas VI Sympozjum Sekcji Urologii Onkologicznej Polskiego Towarzystwa Urologicznego.

Znaczenie mpMRI w rozpoznawaniu raka gruczołu krokowego (badania PROMIS i PRECISION)

Niedługo po publikacji wyniki badania PROMIS (PROstate MR Imaging Study) znalazły odzwierciedlenie w wytycznych dotyczących rozpoznawania raka gruczołu krokowego (PCa – prostate cancer)¹. Dotychczas chorych, u których podejrzewano istnienie PCa na podstawie podwyższonego stężenia swoistego antygenu sterczowego (PSA – prostate-specific antigen) lub nieprawidłowości wykrytych w badaniu przedmiotowym (DRE – digital rectal examination), poddawano biopsji systematycznej pod kontrolą ultrasonografii przezodbytniczej (TRUS-Bx – transrectal ultrasound prostate biopsy). Wykazano, że takie postępowanie wiąże się z niemałym ryzykiem rozpoznania nowotworów niemających znaczenia klinicznego (overdetection; nadrozpoznawalność), których leczenie nie jest potrzebne, bo nie przyczynia się do wydłużenia życia chorych (overtreatment; niepotrzebne leczenie), stanowiąc jednocześnie zagrożenie dla jakości ich życia. Wiadomo, że postępowanie radykalne nie jest wolne od powikłań. Dowiedziono jednak, że TRUS-Bx wykonywana według ustalonego schematu cechuje się ograniczoną zdolnością w wykrywaniu nowotworów mających znaczenie kliniczne, które mogą stanowić rzeczywiste zagrożenie dla życia badanego mężczyzny².