W ostatnich latach obserwuje się zwiększenie częstości występowania otyłości w populacji ogólnej zarówno w krajach rozwiniętych, jak i rozwijających się¹. W związku z tym coraz częściej do programu żywego dawstwa nerki kwalifikowani są kandydaci z nadmierną masą ciała. W grupie otyłych żywych dawców częstość rozwoju powikłań okołooperacyjnych oraz występujących w krótkim okresie po nefrektomii jest podobna do dawców z prawidłową masą ciała. Stwierdzono jednak większe ryzyko komplikacji, w tym schyłkowej niewydolności nerek, wśród otyłych dawców.

Epidemiologia

Każdego roku populacja chorych oczekujących na przeszczepienie nerki zwiększa się w bardzo szybkim tempie. Liczba wykonywanych transplantacji nerki oraz liczba dawców wzrasta jednak bardzo wolno, co oznacza niedobór narządów przeznaczonych do przeszczepienia. Najkorzyst­niejszym rozwiązaniem jest zwiększenie liczby żywych dawców nerki. Kilkanaście lat temu ustalono, że u kandydatów należy wykluczyć wszelkie nieprawidłowości w zakresie stanu zdrowia, w tym również otyłość. Zgodnie z zaleceniami Poltransplantu wartości wskaźnika masy ciała (BMI – body mass index) powyżej 30 kg/m² są przeciwwskazaniem względnym do donacji narządu, a BMI powyżej 35 kg/m² całkowicie dyskwalifikuje kandydata. Jednak w odpowiedzi na niedobór narządów i zmiany zachodzące w populacji ogólnej ośrodki transplantacyjne coraz częściej kwalifikują do donacji osoby otyłe. Według World Health Organization (WHO) otyłość stwierdza się, gdy BMI wynosi powyżej 30 kg/m². Obecnie ponad 40% populacji krajów rozwiniętych ma nadwagę, a otyłość dotyczy 20%. Prognozuje się, że w 2020 roku ponad 50% mężczyzn w krajach wysoko rozwiniętych będzie otyłych, a kolejne 40% będzie miało nadwagę². Szacuje się, że do 2040 roku ogólna częstość rozwoju chorób przewlekłych związanych z otyłością, w tym cukrzycy, udarów mózgu, choroby niedokrwiennej serca i nadciśnienia tętniczego, zwiększy się o co najmniej 30%³. Według danych uzyskanych z National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES) odsetek osób otyłych w populacji ogólnej w USA wzrósł z 27,5% w 1999 roku do 36,5% w latach 2011-2014⁴. Według raportu opublikowanego w 2017 roku przez Inter­national Society of Nephrology (ISN) Global Kidney Health Atlas w państwach europejskich problem ten dotyczy 20-30% populacji ogólnej⁵. W Australii i Nowej Zelandii w 2014 roku odsetek osób otyłych w grupie żywych dawców nerki wyniósł 21% w porównaniu z 13% w 2010 roku⁶.