BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Ostry dyżur
Stany wymagające pilnej interwencji chirurgicznej
prof. dr hab. n. med. Wiesław Tarnowski
dr n. med. Paweł Jaworski
- Chirurgia laparoskopowa w postępowaniu w stanach zagrożenia życia – wady i zalety, porównanie laparoskopii z laparotomią
- Przegląd najczęstszych procedur wykonywanych w ramach ostrego dyżuru
- Zastosowanie laparoskopii w diagnostyce i leczeniu wybranych schorzeń leżących u podstaw ostrego bólu brzucha
Stany wymagające pilnej interwencji chirurgicznej stanowią powód ponad 1/10 przyjęć chirurgicznych i są bardzo częstą przyczyną śmiertelności operacyjnej w Stanach Zjednoczonych1. Zidentyfikowano najczęstsze procedury wykonywane w ramach ostrego dyżuru, takie jak: resekcja jelita, cholecystektomia, operacyjne leczenie choroby wrzodowej, uwolnienie zrostów otrzewnowych, appendektomia i laparotomia. Ogólny wskaźnik umieralności wynosił 1,23%, a odsetek powikłań 15%. Po uszeregowaniu 35 grup procedur wymagających pilnej interwencji chirurgicznej według śmiertelności i zachorowalności te wymienione powyżej stanowiły 80% wszystkich zabiegów, 80,3% zgonów i 78,9% powikłań. Warto podkreślić rolę laparoskopii w chirurgii ostrodyżurowej – jej znaczenie wzrosło w ostatnich latach, zarówno jako metody diagnostyki, jak i leczenia. Możemy jednoznacznie stwierdzić, że podejście laparoskopowe jest integralną częścią chirurgii ostrodyżurowej dla wszystkich patologii brzucha. Chociaż laparoskopia wymaga specjalistycznego szkolenia i programów nauczania, korzyści związane z minimalnym dostępem są nieocenione, szczególnie w dobie epidemii otyłości. Według danych World Health Organization obecnie na świecie jest ponad 650 mln otyłych osób, co czwarty dorosły ma nadmierną masę ciała2. Nie tylko u chorych z otyłością laparoskopia jest doskonałym narzędziem diagnostyczno-leczniczym. Metoda ta pozwala podczas większości operacji ustalić przyczynę bólów brzucha, z którymi zgłasza się pacjent w trybie ostrego dyżuru.
Perforacja wrzodu trawiennego
Perforacja wrzodu trawiennego stanowi 5% wszystkich ostrych chorób jamy brzusznej3. Jeśli podejrzewamy przedziurawiony wrzód trawienny żołądka lub dwunastnicy, to według aktualnych wytycznych European Association for Endoscopic Surgery (EAES) dotyczących leczenia perforacji przewodu pokarmowego na tle wrzodu trawiennego zalecaną metodą naprawy jest operacja laparoskopowa (ryc. 1-3). Mimo że pierwsze laparoskopowe zaopatrzenie przedziurawionego wrzodu zostało wykonane ponad 30 lat temu przez Philippe’a Moureta, technika ta wciąż budzi kontrowersje wśród chirurgów ogólnych4. W podsumowaniu swojego opracowania Mouret i wsp. podkreślili, że leczenie chirurgiczne jest lepsze od zachowawczego, a operacja laparoskopowa odpowiedniejsza. Ból odczuwany przez pacjenta w pierwszych godzinach po laparoskopii jest podobny do bólu po operacji otwartej, ale znacznie szybciej się zmniejsza. Liczba powikłań odległych po zabiegu zarówno metodą laparoskopową, jak i otwartą jest podobna, ale śmiertelność jest nieco większa po operacjach otwartych.