Ostry dyżur

Stany wymagające pilnej interwencji chirurgicznej

prof. dr hab. n. med. Wiesław Tarnowski

dr n. med. Paweł Jaworski

Klinika Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej i Przewodu Pokarmowego, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny im. prof. W. Orłowskiego w Warszawie

Adres do korespondencji:

prof. dr hab. n. med. Wiesław Tarnowski

Klinika Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej i Przewodu Pokarmowego,

Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego,

Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny im. prof. W. Orłowskiego

ul. Czerniakowska 231, 00-416 Warszawa

e-mail: tarnowskiwieslaw@me.com

  • Chirurgia laparoskopowa w postępowaniu w stanach zagrożenia życia – wady i zalety, porównanie laparoskopii z laparotomią
  • Przegląd najczęstszych procedur wykonywanych w ramach ostrego dyżuru
  • Zastosowanie laparoskopii w diagnostyce i leczeniu wybranych schorzeń leżących u podstaw ostrego bólu brzucha

Stany wymagające pilnej interwencji chirurgicznej stanowią powód ponad 1/10 przyjęć chirurgicznych i są bardzo częstą przyczyną śmiertelności operacyjnej w Stanach Zjednoczonych1. Zidentyfikowano najczęstsze procedury wykonywane w ramach ostrego dyżuru, takie jak: resekcja jelita, cholecystektomia, operacyjne leczenie choroby wrzodowej, uwolnienie zrostów otrzewnowych, appendektomia i laparotomia. Ogólny wskaźnik umieralności wynosił 1,23%, a odsetek powikłań 15%. Po uszeregowaniu 35 grup procedur wymagających pilnej interwencji chirurgicznej według śmiertelności i zachorowalności te wymienione powyżej stanowiły 80% wszystkich zabiegów, 80,3% zgonów i 78,9% powikłań. Warto podkreślić rolę laparoskopii w chirurgii ostrodyżurowej – jej znaczenie wzrosło w ostatnich latach, zarówno jako metody diagnostyki, jak i leczenia. Możemy jednoznacznie stwierdzić, że podejście laparoskopowe jest integralną częścią chirurgii ostrodyżurowej dla wszystkich patologii brzucha. Chociaż laparoskopia wymaga specjalistycznego szkolenia i programów nauczania, korzyści związane z minimalnym dostępem są nieocenione, szczególnie w dobie epidemii otyłości. Według danych World Health Organization obecnie na świecie jest ponad 650 mln otyłych osób, co czwarty dorosły ma nadmierną masę ciała2. Nie tylko u chorych z otyłością laparoskopia jest doskonałym narzędziem diagnostyczno-leczniczym. Metoda ta pozwala podczas większości operacji ustalić przyczynę bólów brzucha, z którymi zgłasza się pacjent w trybie ostrego dyżuru.

Perforacja wrzodu trawiennego

Perforacja wrzodu trawiennego stanowi 5% wszystkich ostrych chorób jamy brzusznej3. Jeśli podejrzewamy przedziurawiony wrzód trawienny żołądka lub dwunastnicy, to według aktualnych wytycznych European Association for Endoscopic Surgery (EAES) dotyczących leczenia perforacji przewodu pokarmowego na tle wrzodu trawiennego zalecaną metodą naprawy jest operacja laparoskopowa (ryc. 1-3).  Mimo że pierwsze laparoskopowe zaopatrzenie przedziurawionego wrzodu zostało wykonane ponad 30 lat temu przez Philippe’a Moureta, technika ta wciąż budzi kontrowersje wśród chirurgów ogólnych4. W podsumowaniu swojego opracowania Mouret i wsp. podkreślili, że leczenie chirurgiczne jest lepsze od zachowawczego, a operacja laparoskopowa odpowiedniejsza. Ból odczuwany przez pacjenta w pierwszych godzinach po laparoskopii jest podobny do bólu po operacji otwartej, ale znacznie szybciej się zmniejsza. Liczba powikłań odległych po zabiegu zarówno metodą laparoskopową, jak i otwartą jest podobna, ale śmiertelność jest nieco większa po operacjach otwartych.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego

Z danych Society of American Gastrointestinal and Endoscopic Surgeons (SAGES) wynika, że od czasu wprowadzenia laparoskopowej cholecystektomii liczba urazów dróg żółciowych wzrosła [...]

Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego

Najczęstszą chirurgiczną chorobą na świecie jest ostre zapalenie wyrostka robaczkowego9. Appendektomia laparoskopowa to bezpieczna, skuteczna metoda leczenia niepowikłanego zapalenia wyrostka robaczkowego i może [...]

Ostre zapalenie uchyłków jelita grubego

W krajach rozwiniętych coraz powszechniejszym problemem zdrowotnym staje się uchyłkowatość jelita grubego, dotyczy ona połowy populacji po 60 roku życia. Mimo że [...]

Niedrożność zrostowa jelita cienkiego

Zrosty pooperacyjne są najczęstszą przyczyną ostrej niedrożności jelita cienkiego – stanowią 75% wszystkich przypadków. Około 50% chorych z niedrożnością będzie wymagało leczenia [...]

Choroby ginekologiczne

W przypadku podejrzenia ginekologicznej przyczyny bólów brzucha laparoskopia powinna wyprzedzać inne metody diagnostyczne3. Najczęstsze ostre choroby ginekologiczne to:

Niespecyficzne bóle brzucha

U pacjentów z niespecyficznymi bólami brzucha, jeśli nie udało się ustalić jednoznacznej przyczyny objawów, a dolegliwości wciąż się utrzymują, należy wykonać laparoskopię diagnostyczną3.

Laparoskopia w diagnostyce i leczeniu urazów jamy brzusznej

Laparotomia zwiadowcza była postrzegana jako złoty standard w rozpoznawaniu i leczeniu urazów jamy brzusznej, lecz w ciągu ostatnich dekad laparoskopia staje się coraz powszechniejszym [...]

Podsumowanie

Chirurgia laparoskopowa ze względu na zalety diagnostyczne i terapeutyczne jest przydatna w rozpoznawaniu i leczeniu większości schorzeń leżących u podstaw ostrego bólu brzucha. W zależności od [...]

Do góry