Temat numeru
Nieżylakowe krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego
lek. Jacek Drzewiecki1
dr hab. n. med. Mateusz Jagielski, prof. UMK2
prof. dr hab. n. med. Marek Jackowski2
- Propozycja optymalnego schematu postępowania diagnostyczno-terapeutycznego u chorych z nieżylakowym krwawieniem z górnego odcinka przewodu pokarmowego (GOPP) ze szczególnym uwzględnieniem endoterapii
- Przegląd technik endoskopowych stosowanych w przebiegu nieżylakowych krwawień z GOPP w zakresie diagnostyki, uzyskania hemostazy i postępowania w krwawieniu
- Wskazania do radiologii zabiegowej i leczenia operacyjnego
Krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego (GOPP) to krwawienie do światła przewodu pokarmowego, którego źródło znajduje się̨ powyżej zgięcia dwunastniczo-czczego (powyżej więzadła Treitza), czyli w przełyku, żołądku lub dwunastnicy1-3. Krwawienie do światła przewodu pokarmowego, którego źródło znajduje się poniżej więzadła Treitza, nazywamy krwawieniem z dolnego odcinka przewodu pokarmowego.
Ostre krwawienie z GOPP to częsta przyczyna hospitalizacji w ramach oddziałów ratunkowych na całym świecie. Jest ono obarczone dużym ryzykiem śmiertelności, zwłaszcza w grupie chorych w podeszłym wieku1,2. Według różnych doniesień częstość występowania krwawień z GOPP szacuje się na 40-150 przypadków/100 000 mieszkańców rocznie1,2. W zależności od etiologii krwawienia dzielimy na: żylakowe (ryc. 1) oraz nieżylakowe (ryc. 2)1,2. Większość krwawień z GOPP stanowi drugi rodzaj (tab. 1)1-3. Ta klasyfikacja ma swoje uzasadnienie również w odniesieniu do strategii postępowania diagnostyczno-terapeutycznego3.
Celem niniejszej publikacji jest przedstawienie schematu postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w przypadku chorego z nieżylakowym krwawieniem z GOPP ze szczególnym uwzględnieniem roli endoterapii.
Objawy
Objawy kliniczne krwawienia z GOPP zależą od jego intensywności oraz czasu trwania. Do głównych symptomów zaliczamy wymioty treścią krwistą lub fusowatą, smoliste stolce, a także w przypadku masywnych krwawień objawy będące następstwem ostrej niedokrwistości pokrwotocznej i wstrząsu krwotocznego, takie jak: bladość powłok skórnych, tachykardia, hipotonia3. Występowanie krwistych stolców przy lokalizacji źródła krwawienia w GOPP również świadczy o masywnym krwawieniu1,3.
Nawrót krwawienia (re-bleeding) definiuje się jako ponowne wystąpienie klinicznych symptomów krwawienia z GOPP połączone z pojawieniem się objawów niestabilności hemodynamicznej (tachykardii, hipotonii) i/lub zmniejszenie stężenia hemoglobiny o przynajmniej 2 g/dl w ciągu 24 godzin1.
Postępowanie wstępne
Przy przyjęciu do szpitala pacjenta z ostrym krwawieniem z GOPP w ramach oddziału ratunkowego należy w pierwszej kolejności dokonać oceny stanu klinicznego chorego oraz ciężkości krwawienia, która wraz z prognozowaniem przebiegu choroby ma olbr...
