Rozpoznawanie i leczenie niedożywienia oraz prawidłowa opieka metaboliczna stanowią podstawy opieki nad pacjentem na oddziale chirurgii. Jest tak dlatego, że po pierwsze, objawy zaburzeń stanu odżywienia stwierdza się u 20-50% chorych przebywających na tych oddziałach. Częstość występowania niedożywienia, będącego właściwie zawsze elementem kacheksji nowotworowej, zależy od: choroby podstawowej, schorzeń współistniejących, wielkości urazu, wieku pacjenta, a w przypadku choroby nowotworowej także od stopnia zaawansowania nowotworu i jego umiejscowienia. Następstwa niedożywienia dzielą się na pierwotne i wtórne. Szczególnie te ostatnie, do których zalicza się: zwiększenie częstości zakażeń, zaburzenie procesu gojenia się ran, zwiększenie chorobowości i śmiertelności, przedłużenie pobytu w szpitalu oraz wzrost kosztów leczenia, powinny niepokoić chirurga i skierować jego uwagę w stronę żywienia. Oczywiście u chorych chirurgicznych skutki niedożywienia są zauważalne dużo bardziej niż u innych pacjentów. Co więcej, jest to temat znany od ponad 80 lat – już w 1936 roku Studley, analizując grupę pacjentów, u których wykonano częściową resekcję żołądka, wykazał, że ubytek ponad 20% masy ciała zwiększa ryzyko śmiertelności do 30%. Od tego czasu opublikowano dziesiątki prac na temat konsekwencji niedożywienia i dziś nikt już nie kwestionuje potrzeby jego leczenia.

Drugim powodem zastosowania leczenia żywieniowego na oddziale chirurgii jest opieka metaboliczna. W ostatnich latach okazało się bowiem, że interwencja żywieniowa może zostać wykorzystana nie tylko do leczenia niedożywienia. W latach 90. XX wieku zaobserwowano, że największy wpływ na przedłużenie czasu pobytu w szpitalu po operacji mają: niewłaściwe leczenie przeciwbólowe i związane z tym przedłużone unieruchomienie chorych, nadmierna podaż dożylna płynów opóźniająca powrót perystaltyki oraz późne włączenie diety doustnej, co dodatkowo wydłuża powrót prawidłowych funkcji przewodu pokarmowego. Henrik Kehlet, nazywany ojcem nowoczesnego podejścia do chirurgii, zaproponował wówczas koncepcję wieloczynnikowej, przyspieszonej rehabilitacji po zabiegu chirurgicznym u osób operowanych z powodu chorób jelita grubego, która w efekcie pozwoliła na skrócenie czasu hospitalizacji po zabiegu z 7 do 3 dni przy niezmienionej liczbie powikłań. Koncepcje tego typu otrzymały najpierw nazwę fast track, a następnie ERP (enhanced recovery protocol), z których najbardziej znany jest protokół ERAS (enhanced recovery after surgery; w polskim tłumaczeniu: protokół dla poprawy zdrowienia po zabiegu operacyjnym).