Wytyczne
Wytyczne ASCRS dotyczące leczenia chirurgicznego wrzodziejącego zapalenia jelita grubego
lek. Grzegorz Witkowski
- Wybór odpowiedniego momentu wdrożenia leczenia zabiegowego u pacjentów z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego
- Nowotwór okrężnicy w przebiegu wrzodziejącego zapalenia jelita grubego: leczenie operacyjne, dalszy nadzór nad pacjentami, rokowanie
W 2021 roku zostały opublikowane nowe wytyczne American Society of Colon and Rectal Surgeons (ASCRS) dotyczące leczenia chorych na wrzodziejące zapalenie jelita grubego (UC – ulcerative colitis; łac. colitis ulcerosa) i nadzoru nad tymi pacjentami1.
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego to idiopatyczna choroba obejmująca błonę śluzową okrężnicy oraz odbytnicy. Szacuje się, że obecnie w samych tylko Stanach Zjednoczonych zdiagnozowanych jest prawie 3,1 mln pacjentów. Wyróżnia się dwa szczyty zachorowań na UC: między 15 a 30 rokiem życia oraz między 55 a 65 rokiem życia. Pomimo postępów w leczeniu immunomodulującym 15-20% chorych wymaga wykonania kolektomii. W zależności od rodzaju wskazań do leczenia zabiegowego u pacjentów z UC najczęściej przeprowadza się następujące rodzaje operacji: kolektomię z ileostomią końcową, kolektomię z zespoleniem krętniczo-odbytniczym lub kolektomię z wytworzeniem zbiornika J-pouch (IPAA – ileal pouch-anal anastomosis). W ciągu ostatnich lat wzrosła liczba procedur wykonywanych metodami małoinwazyjnymi. Autorzy wytycznych podkreślają konieczność wielodyscyplinarnego podejścia do procesu diagnostyczno-terapeutycznego u pacjentów z UC. W skład zespołu powinni wchodzić: chirurg specjalizujący się w operacjach przewodu pokarmowego, gastroenterolog, radiolog, patomorfolog, dietetyk oraz personel mający doświadczenie w opiece stomijnej.
Obecnie obowiązujące wytyczne są uaktualnieniem poprzednich zaleceń, które zostały opublikowane w 2014 roku. Do określenia siły rekomendacji wykorzystano powszechnie stosowaną skalę Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation (GRADE; tab. 1).
Pacjenci hospitalizowani z powodu UC o umiarkowanym lub ciężkim przebiegu, którzy wymagają eskalowania terapii, powinni być konsultowani chirurgicznie już we wczesnym okresie (1C)
Zaawansowanie choroby należy ocenić anatomicznie według trójstopniowej klasyfikacji montrealskiej:
- E1 – zapalenie odbytnicy
- E2 – zapalenie lewej połowy okrężnicy
- E3 – rozległe zapalenie okrężnicy.
W 2019 roku American College of Gastroenterology zaproponowało zastosowanie zmodyfikowanych kryteriów Truelove’a i Wittsa, w których dodatkowo uwzględniono stężenie kalprotektyny oraz ocenę endoskopową.
