Zastosowanie klejów fibrynowych w chirurgii – aktualności
lek. Alicja Przywózka-Suwała
prof. dr hab. n. med. Marek Szczepkowski
- Rola fibryny w procesie gojenia rany
- Rodzaje klejów fibrynowych, korzyści i działania niepożądane związane z ich stosowaniem w medycynie
- Zastosowanie kliniczne klejów fibrynowych w herniologii, chirurgii przewodu pokarmowego, proktologii, chirurgii wątroby, w leczeniu ran oraz podczas operacji bariatrycznych i leczenia endoskopowego w świetle badań klinicznych
W dynamicznie rozwijającym się świecie medycyny innowacyjne rozwiązania stają się kluczowym elementem postępu w dziedzinie chirurgii. Jednym z takich przełomowych odkryć jest klej fibrynowy, który jest biologicznym adhezyjnym materiałem, a jego unikatowe właściwości sprawiają, że jest on niezwykle użyteczny w wielu dziedzinach chirurgii. W ostatnich latach naukowcy na całym świecie odkrywają kolejne sposoby wykorzystania tego materiału. W niniejszym artykule skupimy się na najnowszych zastosowaniach kleju fibrynowego. Przeanalizujemy badania i studia przypadków, aby zrozumieć, jak ten rewolucyjny materiał zmienia oblicze współczesnej chirurgii.
Mechanizm działania
Na przestrzeni ostatnich lat rozwój nowoczesnych technologii pozwolił na wprowadzenie do użytku klejów w różnych formach oraz łączenie ich z innymi hemostatykami, takimi jak chociażby trombina. Dodatkowo możemy znaleźć opisy wielu nowatorskich zastosowań już istniejących na rynku produktów, co potwierdza konieczność przeprowadzenia dodatkowych badań w celu rozszerzenia wskazań do powszechnego zastosowania fibryny w chirurgii1. Kleje fibrynowe są używane praktycznie we wszystkich dziedzinach zabiegowych, takich jak: laryngologia, neurochirurgia, ortopedia, chirurgia dzieci czy okulistyka, jednak na potrzeby niniejszego artykułu skupiono się na ich wykorzystaniu w chirurgii ogólnej.
Klej fibrynowy jest materiałem hemostatycznym, jego użycie wywołuje szereg przemian biochemicznych, które imitują końcowe etapy kaskady krzepnięcia. Po uruchomieniu kaskady aktywny czynnik X selektywnie hydrolizuje protrombinę do trombiny. W obecności trombiny fibrynogen jest konwertowany do fibryny. Fibryna dodatkowo aktywuje czynnik XIII krzepnięcia (obecny w kleju), który stabilizuje skrzep poprzez polimeryzację i wiązanie krzyżowe łańcuchów fibryny. W przypadku urazu tkanki i krwawienia dochodzi do uformowania skrzepu, który jest produktem tej kaskady. Użycie kleju fibrynowego pozwala na wytworzenie skrzepu, co warunkuje jego właściwości hemostatyczne. Powstanie skrzepu prowadzi do proliferacji fibroblastów i tworzenia ziarniny już w ciągu pierwszych kilku godzin od jego uformowania. Pełne wytworzenie skrzepu trwa 2 tygodnie i po tym czasie dochodzi do stopniowej degradacji, jednak nowo powstała tkanka pozostaje. Klej fibrynowy składa się z fibrynogenu oraz trombiny, które są pozyskiwane z osocza. Wykorzystanie fibryny pozwala na wytworzenie skrzepu bez obecności krwi i występujących w niej czynników osoczowych krzepnięcia, dlatego znajduje ona zastosowanie.