Chirurgia onkoplastyczna twarzy
dr n. med. Jakub Opyrchał
dr n. med. Daniel Bula
prof. dr hab. n. med. Adam Maciejewski
dr n. med. Grzegorz Hadasik
prof. dr hab. n. med. Łukasz Krakowczyk
- Uzupełnianie i rekonstrukcja ubytków skóry po resekcji zmian nowotworowych w obrębie twarzy – podstawowe zasady chirurgii onkoplastycznej
- Od podstawowych plastyk lokalnych i regionalnych po zaawansowane rekonstrukcje mikrochirurgiczne – omówienie wybranych metod zamykania ubytków miękkotkankowych w obrębie twarzy
Z roku na rok lawinowo wzrasta liczba chorych na nowotwory skóry. Według danych opublikowanych przez World Health Organization (WHO) w 2017 roku corocznie na świecie wykrywanych jest około 3 mln tzw. niebarwnikowych nowotworów skóry oraz około 135 000 czerniaków rozpoznawanych w jej obrębie. Główną ich przyczyną jest nadmierna ekspozycja na działanie promieni UV. Jedną z najczęstszych lokalizacji nowotworów skóry jest region głowy i szyi, a przede wszystkim – twarzy. To umiejscowienie bywa jednym z najbardziej problematycznych pod względem leczenia chirurgicznego. Operator zazwyczaj balansuje na granicy zachowania odpowiedniego marginesu tkanek zdrowych oraz możliwie najlepszego efektu kosmetycznego, a tym samym uniknięcia oszpecenia pacjenta.
Celem niniejszej pracy jest przedstawienie wybranych metod chirurgicznego zaopatrzenia poresekcyjnych ubytków w obrębie twarzy, które nie nadają się do zamknięcia pierwotnego rany. Jako autorzy skupimy się na dolnych szczeblach tzw. drabiny rekonstrukcyjnej (ryc. 1), tak aby przytoczone przykłady onkoplastyk mogły znaleźć zastosowanie w jak największej liczbie ośrodków, niezależnie od ich zaplecza.
W tym artykule zdecydowaliśmy się przedstawić najprostsze techniki, aby podkreślić ich znaczenie w codziennej praktyce. Bez względu na umiejscowienie zmiany w okolicy twarzy za pomocą podstawowych technik onkoplastycznych nawet mało doświadczony chirurg jest w stanie zamknąć większość średniej wielkości ubytków poresekcyjnych. Najprostszym sposobem zamknięcia defektu i zapewne najczęściej stosowanym jest zszycie pierwotne. Podpreparowanie brzegów rany w zakresie powłok skórnych jest jednym z podstawowych sposobów beznapięciowego zamknięcia ubytku m.in. okolicy środkowego piętra twarzy. Stanowi ono podstawowy wybór w przypadku małych ubytków, przy czym zasadniczymi kryteriami użycia tej techniki są nie tylko umiejscowienie ubytku, wielkość lub objętość preparatu, lecz także stopień elastyczności skóry (tj. wiotkości) w określonej lokalizacji. Zamknięcie pierwotne jest najmniej obciążające, co ma szczególne znaczenie u chorych w podeszłym wieku. Istotne jest, aby blizna po zamknięciu pierwotnym – jeśli tylko to możliwe – przebiegała równolegle do linii zmniejszonego napięcia skóry (tzw. linii Langera), co pozwala uzyskać jak najlepszy efekt funkcjonalny oraz estetyczny1,2 (ryc. 2).
