Chirurgia przełyku

Kurcz wpustu

prof. dr hab. n. med. Grzegorz Wallner, dr n. med. Tomasz Pedowski

II Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Gastroenterologicznej i Nowotworów Układu Pokarmowego UM, Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 1 w Lublinie

Adres do korespondencji: gt_wallner@interia.pl

Najskuteczniejszą metodą leczenia chorych z kurczem wpustu jest operacja łącząca kardiomiotomię przednią z przednią fundoplikacją sposobem Dora.

Kurcz wpustu (cardiospasmus, achalasia cardiae) jest schorzeniem górnego odcinka przewodu pokarmowego, które charakteryzuje się pierwotnym upośledzeniem perystaltyki trzonu przełyku i czynności motorycznej dolnego zwieracza przełyku (LES – lower esophageal sphincter).1-2,12 Jest jednym z najczęściej występujących i najlepiej poznanych zaburzeń czynnościowych przełyku.

Kurcz wpustu oznacza całkowity brak perystaltyki trzonu i zdolności LES do rozkurczu. Zaburzenie to sprzyja zaleganiu pokarmu, co prowadzi do poszerzenia przełyku i wtórnie do zapalenia jego błony śluzowej.1,3,22,24 Choroba jest skutkiem uszkodzenia neuronów w obrębie zwojów trzewnych Auerbacha zlokalizowanych w ścianie przełyku między mięśniami warstw okrężnej i podłużnej. Następstwem tego stanu jest niemożność generowania propulsywnych fal perystaltycznych trzonu przełyku oraz prawidłowego rozkurczu LES w trakcie aktu połykania.2-3,22,24,45 Opisane zaburzenia motoryki przełyku dotyczą części przełyku z warstwą mięśniową gładkokomórkową.

Budowa anatomiczna przełyku

Przełyk jest przewodem mięśniowo-błoniastym o podłużnym przebiegu. Rozpoczyna się u góry i ku tyłowi od chrząstki pierścieniowatej krtani na wysokości VI kręgu szyjnego, a kończy na wysokości X lub XI kręgu piersiowego (zależnie od pozycji ciała i faz oddechu).11,22,53

Wyróżnia się następujące anatomiczne części przełyku:

  • szyjną (pars cervicalis) – umiejscowioną w dolnym odcinku szyi od chrząstki pierścieniowatej do wysokości wcięcia szyjnego mostka
  • piersiową (pars thoracica) – przebiegającą wzdłuż całego śródpiersia tylnego i dalej przez rozwór przełykowy przepony
  • brzuszną (pars abdominalis) – odcinek 1-4 cm między przeponą a żołądkiem.

Niektórzy autorzy wyróżniają też krótką część przeponową ze względu na jej znaczenie w praktyce klinicznej – występowanie przepukliny rozworu przełykowego przepony i wpływ odnóg przepony na skuteczność pasażu przełykowego.

Długość przełyku wynosi średnio 23-25 cm, a odległość od siekaczy do żołądka 40-42 cm. Długość części brzusznej jest zmienna w zależności od położenia przepony oraz pozycji ciała. Jeśli wpust żołądka znajduje się w rozworze przełykowym przepony (u osoby w pozycji leżącej), część brzuszna przełyku nie występuje.9,11,14,34

Odnogi przepony tworzące rozwór przełykowy przepony mogą zwężać przełyk podczas skurczu przepony (wdechu), a w głębokim wdechu nawet całkiem go zamykać. Celem zamykania dolnej części przełyku jest powstrzymywanie cofania się treści z żołądka.37,47...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Czynność motoryczna żołądka

Zasadniczą czynnością przełyku jest przemieszczanie treści pokarmowej (płynów i kęsów pokarmu) z jamy ustnej do żołądka.14,15,26,37 W akcie połykania biorą udział jama ustna, język, [...]

Zaburzenia motoryki przełyku

W klinicznej klasyfikacji zaburzeń motoryki przełyku wyróżnia się zaburzenia pierwotne i wtórne. Pierwotne dotyczą samego przełyku, wtórne zaś występują w przebiegu chorób układowych i ogólnoustrojowych.1,3-4,32,42,52 [...]

Zmiany histopatologiczne

Na podstawie wyników badań histopatologicznych wycinków preparatów operacyjnych oraz wyników badań sekcyjnych wyodrębniono szereg zmian morfologicznych charakterystycznych dla kurczu wpustu. Należą [...]

Etiologia kurczu wpustu

Nie wyjaśniono całkowicie etiologii kurczu wpustu. Może on występować dziedzicznie, może też powstać w następstwie działania wielu czynników środowiskowych, autoimmunologicznych lub degeneracyjnych. [...]

Objawy kliniczne

Wszyscy chorzy z kurczem wpustu zgłaszają zaburzenia połykania pokarmów stałych, a większość również zaburzenia połykania płynów.1,3-4,32,42,52 Objawy mogą nawracać, a choroba przebiega początkowo podstępnie. [...]

Diagnostyka kurczu wpustu

<<>>

Diagnostyka różnicowa

Podobne trudności w połykaniu pokarmów stałych oraz ból w klatce piersiowej mogą występować w innych stanach chorobowych, które należy uwzględnić w diagnostyce różnicowej kurczu wpustu. [...]

Zagrożenie chorobą nowotworową

Występowaniu nowotworu złośliwego mogą towarzyszyć objawy przypominające achalazję (wtórna achalazja) i odwrotnie – długotrwały kurcz wpustu sprzyja powstawaniu raka. Wśród nowotworów przełyku [...]

Leczenie

W trakcie kwalifikowania do leczenia chorych z kurczem wpustu konieczna jest ocena ryzyka wybranej metody oraz spodziewanych korzyści wynikających z jej zastosowania. Inaczej dobiera [...]
Do góry