Krwawienia do górnego odcinka przewodu pokarmowego są stanami wymagającymi doraźnej interwencji i obarczonymi śmiertelnością przekraczającą 10%. Najczęstszą przyczyną krwawień są owrzodzenia trawienne wywołane głównie przyjmowaniem niesteroidowych leków przeciwzapalnych oraz zakażeniem Helicobacter pylori. Podstawą diagnostyki i leczenia aktywnych krwawień jest endoskopia, której wprowadzenie wraz z terapią inhibitorami pompy protonowej oraz eradykacją zakażenia H. pylori znacznie zmniejszyło liczbę wykonywanych doraźnie operacji, częstość nawrotów krwawienia oraz śmiertelność.

Uzyskanie danych dotyczących częstości występowania krwawień do górnego odcinka przewodu pokarmowego w Polsce oraz liczby hospitalizacji z tego powodu jest skomplikowane. Kategoryzacja jednostek chorobowych na podstawie katalogu ICD-10 wyodrębnia część z jednostek chorobowych będących przyczyną krwawienia, jednak system refundacji kosztów leczenia oparty na Jednorodnych Grupach Pacjentów (JGP) często prowadzi do zniekształcenia tych danych. Według uzyskanych tą drogą informacji w 2012 r. z powodu krwawienia do przewodu pokarmowego w szpitalach leczono 27 714 chorych należących do grup:

• JGP F62 – duże i endoskopowe lecznicze zabiegi w krwawieniach do przewodu pokarmowego
• JGP F63 – średnie i endoskopowe diagnostyczne zabiegi w krwawieniach do przewodu pokarmowego
• JGP F66 – krwawienia do przewodu pokarmowego – leczenie zachowawcze.¹

Z podsumowania tych danych wynika, że częstość zachorowania z powodu krwawień do przewodu pokarmowego w Polsce wyniosła w 2012 r. około 72/100 000 mieszkańców. W Stanach Zjednoczonych krwawienia do górnego odcinka przewodu pokarmowego są przyczyną 400 000 hospitalizacji rocznie, a łączny koszt leczenia szpitalnego i koszt związany z nieobecnością w pracy sięga niemal 2 bilionów dolarów.² Częstość hospitalizacji z powodu krwawień systematycznie maleje.^3-7

Przyczyny krwawień kojarzone są z wzrastającym stosowaniem niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) oraz z zakażeniem Helicobacter pylori u chorych z krwawiącym owrzodzeniem.^5,8 Krwawienia są dwukrotnie częstsze u mężczyzn, a ich częstość wzrasta wraz z wiekiem chorych. Nawroty krwawień występują u około 15% chorych leczonych w szpitalu i są przyczyną zgonu u ponad 10% z nich.^5,7,8

Przyczyny krwawienia

Krwawienie do górnego odcinka przewodu pokarmowego, czyli od przełyku do więzadła Treitza, u 50-70% osób jest spowodowane chorobą wrzodową żołądka lub dwunastnicy.^1,3-5,7,8 Pozostałe przyczyny to: