Stworzenie wysokospecjalistycznych centrów urazowych wyposażonych w odpowiedni sprzęt i zatrudniających przeszkolony personel pozwoliło zmniejszyć śmiertelność chorych po urazach wielonarządowych i poprawić wyniki ich leczenia.

Urazy wielonarządowe stanowią ogromne wyzwanie dla ośrodka udzielającego pomocy rannemu. Mnogość doznanych obrażeń komplikuje zarówno diagnostykę, jak i działania terapeutyczne, wymuszając konieczność współpracy specjalistów wielu dziedzin, z czym wiąże się niejednokrotnie konieczność transportowania chorych między ośrodkami dysponującymi odpowiednim zapleczem diagnostycznym i terapeutycznym. Konieczność zorganizowania odpowiedniego transportu, zapewnienia odpowiedniej objętości preparatów krwi, narzędzi i sprzętu diagnostycznego oraz terapeutycznego, ryzyko powstania wtórnych urazów i powikłań (w tym infekcyjnych), a także organizacja współdziałania zespołów lekarskich różnych specjalności wymagają zaangażowania znacznej liczby personelu i sprzętu, powodując, że koszty leczenia są ogromne.¹

Niestety, nawet najbardziej efektywne postępowanie nie gwarantuje pełnego sukcesu terapeutycznego, a ryzyko powstania trwałego kalectwa oraz utraty życia są znaczne. Urazy wielonarządowe są najczęstszą przyczyną zgonu młodych dorosłych (19-45 r.ż.), a śmiertelność z ich powodu sięga aż 20%.²

Stworzenie wysokospecjalistycznych centrów urazowych pozwoliło zmniejszyć śmiertelność i poprawić wyniki leczenia, umożliwiając wielu chorym nie tylko przeżycie urazu, ale również powrót do aktywnego życia społecznego i zawodowego. Wymogiem ich prawidłowego funkcjonowania jest zapewnienie dostępności niezbędnej aparatury i sprzętu oraz odpowiednie przeszkolenie personelu.

Specyfika urazów wielonarządowych

Urazy wielonarządowe to urazy, w których doszło do uszkodzenia co najmniej dwóch narządów. Spośród urazów zagrażających życiu do najgroźniejszych należą urazy narządów klatki piersiowej, głowy i brzucha, dlatego obrażenia te wymagają jak najszybszego zaopatrzenia.

Tamowanie krwawień, zarówno z uszkodzonych dużych naczyń tętniczych i żylnych, jak i narządów miąższowych (wątroby, śledziony, nerek), zapewnienie drożności dróg oddechowych, odbarczanie krwiaków śródczaszkowych, odmy opłucnej, zaopatrzenie uszkodzeń jelit, pęcherza moczowego i narządu rodnego są zabiegami umożliwiającymi stabilizację hemodynamiczną organizmu i ratującymi życie. Analogiczne znaczenie ma zaopatrywanie uszkodzeń twarzoczaszki zagrażających zaburzeniami drożności dróg oddechowych.