Zrozumienie celu i znaczenia przestrzegania praw pacjenta ma istotną wartość nie tylko etyczną, ale również finansową.

Prawa pacjenta funkcjonują w ochronie zdrowia co najmniej od kilkudziesięciu lat. Pierwsze akty prawne, które wprowadziły obowiązek przestrzegania praw pacjenta przez pracowników ochrony zdrowia, weszły w życie jeszcze na początku lat 90. ubiegłego wieku – była to ustawa o zakładach opieki zdrowotnej (z 1992 r.) i ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty (z 1996 r.). W 2008 r. ustawodawca uznał natomiast, że ta sfera ochrony konstytucyjnie gwarantowanych praw i wolności jednostki jest na tyle istotna, że zasługuje na uregulowanie w oddzielnym akcie prawnym rangi ustawowej – ustawie o prawach pacjenta i rzeczniku praw pacjenta. Wydawałoby się, że tak długi okres funkcjonowania przepisów spowodował, że ich znajomość, rozumienie i wiedza o konieczności przestrzegania nie budzą żadnych wątpliwości. Praktyka pokazuje jednak, że tak nie jest.

O ile lekarze mają świadomość, że prawa pacjenta istnieją i trzeba ich przestrzegać, o tyle jednak można odnieść wrażenie, że dla większości z nich niezrozumiały pozostaje cel tych przepisów. Duża część sądzi, że zostały one stworzone wyłącznie po to, żeby „utrudnić życie” i „dodać papierkowej roboty” już i tak zabieganym lekarzom, ponieważ „dawniej przecież tego nie było, a lekarze sami wiedzieli, co będzie dla pacjentów najlepsze i nikomu krzywda się nie działa”. Co ciekawe, pogląd ten jest w pewnym sensie dziedziczony, np. przez studentów medycyny, którzy w trakcie zajęć z przedmiotu prawo medyczne również dość często przedstawiają taki pogląd – mimo że sami nie mogą pamiętać „dawnych dobrych czasów”, w których nie trzeba było przestrzegać praw pacjenta. Natomiast zmieniając punkt widzenia i rozpatrując teoretycznie sytuację, w której lekarze (lub studenci medycyny) mieliby stać się pacjentami i być przedmiotem działań medycznych – osoby te nagle zaczynają dostrzegać znaczenie tych praw i ich przestrzegania…

To niezrozumienie celu i znaczenia przepisów o prawach pacjenta rażąco ujawnia się w przypadkach realizacji prawa pacjenta do zgody na udzielenie świadczeń zdrowotnych, a w szczególności – jej formy pisemnej. Powszechnie wiadomo, że (zgodnie z art...

Należy z całą mocą podkreślić, że ustawodawca nałożył na lekarzy obowiązek uzyskania świadomej, tzn. objaśnionej zgody. Lekarz zatem musi najpierw przedstawić pacjentowi odpowiedni zakres informacji dotyczących planowanego zabiegu, bo dopiero tak ...