BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Medycyna podróży
Choroby skóry występujące u podróżnych powracających z krajów tropikalnych
Płk dr hab. med. prof. nadzw. Krzysztof Korzeniewski
W związku z intensyfikacją podróży do krajów tropikalnych w placówkach medycznych obserwowany jest wzrost liczby pacjentów, którzy zgłaszają się po poradę lekarską w związku ze zmianami chorobowymi występującymi w trakcie pobytu w tropikach lub po powrocie do kraju. Problemy dermatologiczne podróżnych mogą prezentować szerokie spektrum obrazu klinicznego: od wysypki plamistej lub grudkowej, do pęcherzyków, pęcherzy, nadżerek lub owrzodzeń. Wykwity skórne mogą mieć etiologię infekcyjną i nieinfekcyjną. Zmiany infekcyjne mogą być pochodzenia tropikalnego (denga, chikungunya, schistosomatoza, leiszmaniozy, filariozy), chociaż większość z nich jest kosmopolityczna (odczyny po ukłuciach stawonogów, oparzenia słoneczne, wysypki alergiczne). Liczba podróżujących do tropików systematycznie się zwiększa, zauważalny jest również wzrost zachorowań na choroby skóry. Oznacza to, że również dermatolodzy coraz częściej będą się spotykać z przypadkami chorób tropikalnych, które będą wymagały poszerzenia wiedzy w zakresie diagnostyki i leczenia.
Zmiany skórne, oprócz biegunek, gorączek niewiadomego pochodzenia i stanów zapalnych dróg oddechowych, należą do najczęstszych problemów zdrowotnych występujących u podróżnych powracających z tropikalnych i subtropikalnych destynacji.[1] Według danych pochodzących z ośrodków medycyny podróży w krajach rozwiniętych[2-4] choroby skóry są trzecią najczęstszą przyczyną konsultacji i leczenia podróżujących w tropiki, stanowiąc 10 proc. wszystkich diagnozowanych przypadków.[3,5] Około 10 proc. problemów dermatologicznych związanych z podróżami może przyjmować na tyle ciężki obraz kliniczny, że będzie wymagało hospitalizacji pacjentów.[6] Większość dermatoz pojawia się podczas podróży i utrzymuje się zazwyczaj jeszcze tydzień po powrocie.[7] Zmiany skórne powstałe podczas podróży mogą mieć szerokie spektrum obrazu klinicznego, od plam, grudek, guzków, pęcherzyków, pęcherzy, po nadżerki i owrzodzenia. Wykwity plamiste mogą powstawać w przebiegu odczynów fotoalergicznych (fotouczulenie związane z przyjmowaniem leków, kosmetyków) lub grzybic powierzchownych (łupież pstry). Wykwity grudkowe mogą się pojawiać jako następstwo ukłuć owadów (odczyny alergiczne). Powstawanie wykwitów guzkowych może być związane z zakażeniami bakteryjnymi (piodermie) lub infestacjami pasożytniczymi (muszyce, filariozy) (ryc. 1). Linijne zmiany skórne mogą występować w przebiegu zarażeń pasożytami (skórna larwa wędrująca) lub przyczyn nieinfekcyjnych (phytophotodermatitis, świetlne zapalenie skóry wywołane substancjami pochodzenia roślinnego). Wykwity pod postacią nadżerek i owrzodzeń jako zmiany pierwotne występują w przebiegu piodermii (zakażeń bakteryjnych wywoływanych np. przez Staphylococcus aureus, Streptococcus pyogenes) lub zarażeń pasożytniczych (leiszmanioza skórna) (ryc. 2-3), bądź też wtórnie jako efekt drapania swędzących zmian (odczyny po ukłuciach owadów) lub powierzchownych obrażeń skóry. Zmiany skórne występujące u podróżnych powracających z tropików można zakwalifikować do dwóch kategorii:
